تلاش برای احیای معماری اسلامی سنتی-بومی ایران با تاکید بر به کارگیری تکنولوژی معاصر بوده که با توجه به نیازهای جسمی و روحی ، آرامش و راحتی را برای انسان به همراه داشته و به تبع آن کوشش در جهت رسیدن به شهری منطبق بر الگوهای ایرانی – اسلامی در هدف مسئولان و متخصصان عرصه معماری و شهرسازی کشور بوده است.
تحقق این هدف، به تربیت نیروهای متخصص و ماهر در رشته های معماری و شهرسازی نیاز دارد. از این رو، دانشگاه فردوسی، از یک سو به عنوان بزرگترین مرکز دانشگاهی شرق کشور و از سوی دیگر، واقع شدن در بزرگترین کلان شهر جهان اسلام، این مهم را از سال ها پیش در اولویت برنامه خود قرارداده بود که سر انجام با تلاش دلسوزانه مسئولان و متخصصان معماری و شهرسازی خراسان، در مهرماه سال ۱۳۸۴موفق به تاسیس دانشکده معماری و شهرسازی گردید.
دانشکده معماری و شهرسازی در سال ۱۳۸۴ با پذیرش ۷۱ دانشجوی دختر و پسر در دوره شبانه آغاز به کار کرد و در حال حاضر با داشتن بیش از ۴۰۰دانشجوی دختر و پسر در دوره های روزانه و شبانه در دو گروه معماری و شهرسازی به کار خود ادامه می دهد.
در حال حاضر، با گذشت حدود ۱۴سال از عمر دانشکده، تعداد اعضای ﻫﯿﺋت علمی تمام وقت دانشکده به ۸ نفر رسیده است و بیش از ۲۰ نفر عضو ﻫﯿﺋت علمی پاره وقت و حق التدریس از استادان دانشگاههای معتبر کشور در این دانشکده مشغول به تدریس اند .
ساختمان تازه تاسیس این دانشکده با مساحتی بالغ بر ۷۰۰۰مترمربع در پردیس دانشگاه فردوسی مشهد به بهره برداری رسیده است. این ساختمان دارای ۸ آتلیه،۴ کلاس تئوری، ۲ کارگاه نجاری و ساخت و امکاناتی مانند کتابخانه، سالن مطالعه، آرشیو، سایت، واحد سمعی بصری، دفتر فنی، دفتر آموزشهای آزاد،سالن اجتماعات،سالن ورزش و دیگر فضاهای لازم اداری است .
از چشم اندازهای آینده این دانشکده می توان به جذب ﻫﯿﺋت علمی مجرب، ایجاد و توسعه دوره های تحصیلات تکمیلی، افزایش فضاهای آموزشی و پژوهشی و ایجاد مرکز پژوهشی معماری و شهرسازی اشاره کرد .