آیا تا به حال چیزی راجع به آیینه طبیعی شنیده اید؟ احتمالا خیلی ها آیینه طبیعی سالار دو اویونی که بزرگترین سطح نمکی دنیا در بولیوی است را می شناسند، اما چیزی راجع به آیینه طبیعی کشورمان نمی دانند. امروز می خواهیم دریاچه نمک حوض سلطان که به مانند آیینه ای بزرگ در وسط ایران زمین قرار گرفته را به شما معرفی نماییم.
دریاچه نمک حوض سلطان که به دریاچه ساوه قم و دریاچه شاهی هم معروف است ،در ۴۰ کیلومتری شمال شهرستان قم و ۸۵ کیلومتری جنوب تهران و در حاشیه بزرگراه خلیج فارس قرار دارد و مساحت تقریبی آن ۲۴۰ کیلومتر است.
این دریاچه، بزرگترین دریاچه فلت نمکی ایران است ،که هنگام بارش باران به دلیل صیقل یافتگی سطح آن، آینه ای به بزرگی دریاچه درست شده و تصاویر منحصر بفردی را خلق می کند.دلیل به وجود آمدن آیینه این است که هر سطح بلورین نمکی که صیقلی باشد میتواند به نوعی نور را بازتاب کند و طبیعتا هرچه اندازه آن بزرگتر باشد، نور راحتتر و بهتر بازتاب میشود. این دریاچه هم که سطحی کاملاً صاف و شفاف چون آینه دارد،به آیینه طبیعی ایران معروف شده است.
حوض سلطان در سال ۱۸۸۳ میلادی و بر اثر ساخت جاده شوسه تهران قم تشکیل شد. راههای ورود به منطقه: در ۳۵ کیلومتری مسیر قم-تهران جاده خاکی وجود دارد که به دریاچه میرسد. درون دریاچه نیز جاده خاکریزی هست که برای جلوگیری از فرورفتن خودروها در باتلاق و بهره برداری از نمک دریاچه مورد استفاده قرار میگیرد.
وسعت و شکل دریاچه متناسب با ورود آب و میزان بارندگی آن در فصول مختلف سال متفاوت است. در مواقع بارندگی و ذوب برفهای ارتفاعات اطراف، چون بر میزان آب ورودی افزوده میشود، وسعت آن زیاد و در غیر از این ایام، وسعت آن کم میشود. بدین ترتیب سطح آب دریاچه پیوسته در نوسان است.
این دریاچه از دو چالهٔ جدا از هم تشکیل شدهاست. چالهٔ غربی به نام حوض سلطان و چاله شرقی به نام حوض مره است که بهوسیله یک آبراهه به هم وصل میشوند. در فصول پر آب ابتدا چاله مره پر میشود و سپس آب اضافی وارد حوض سلطان میشود.رودهای متعددی به این دریاچه وارد میشوند ،که عموماً از اراضی شوره زار و نمکی اطراف عبور میکنند. از جمله این رودها میتوان به رود شور و قره چای اشاره کرد.
این دریاچه به دلیل نمک فراوان آن، اغلب به نام دریاچه نمک نیز شناخته میشود که البته اشتباه است و دریاچه نمک با وسعت بسیار بیشتر در جنوب شرقی قم واقع شده است. سالانه مقدار زیادی نمک از دریاچه حوض سلطان استخراج میشود.
بهترین زمان برای بازدید از دریاچه حوض سلطان اوایل بهار و اواسط پاییز است . برای پیشروی تا قلب دریاچه حتما به گل خواهید نشست و آثار نمک ماندگار را تا مدتها در کفش و لباستان خواهید داشت؛ بنابراین از پوشیدن کفش و شلوارهای پلوخوری خودداری کنید!
برای دسترسی به دریاچه نمک مسیرهای متعددی وجود دارد که دو راه ماشین رو معروفتر از همه میباشد. راه دسترسی اول به حوض سلطان برای کسانی که از سمت قم می آیند: بعد از مجتمع مهتاب، و عبور از اولین تپهای که دریاچه بعد از آن دیده میشود و درست در کنار تپه دوم، جادهای خاکی به سمت پایین و دریاچه سرازیر میشود، که جاده اصلی معدن نمک است (در ۹۵کیلومتری تهران). یکی از نشانههای این خروجی، تابلوی تهران ۹۵کیلومتر میباشد.
راه دسترسی دوم به حوض سلطان برای کسانی که از سمت تهران میآیند: پس از طی ۷۰کیلومتر از تهران، در سمت چپ اتوبان جاده ای به سمت روستای چشمه شور میرود ،که نشانه آن در اتوبان تابلوی اطلاعات گردشگری می باشد. برای رسیدن به طرف مقابل اتوبان باید از اولین زیرگذر اقدام کنید.
تذکر : استفاده از مطالب وب سایت ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است . کلیه حقوق، محتوا و طراحی سایت متعلق به وب سایت ستاوین میباشد. در غیر این صورت مراتب از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد .
دوستان و همراهان عزیز ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) ، با نظرات و پیشنهادات سازنده خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب و اهداف مان، که همانا ارتقا جایگاه و فرهنگ معماری می باشد ، یاری کنید . منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم . . .
منبع: تحریریه ستاوین ،arktourism
گردآوری شده توسط تحریریه ستاوین