مروری بر رخدادهای روز معمار

روزهای گذشته با رخدادهای مختلفی به مناسبت گرامیداشت دهمین روز معمار همراه بود.

به گزارش سرویس معماری هنرآنلاین , دهمین دوره روز معمار در نقاط مختلف کشور با ویژه برنامه‌هایی همراه بود. از معرفی معماران برگزیده تا پیام‌ها و رهنمودهایی درباره معماری امروز ایران. در این گزارش آنچه طی روزهای گذشته به این مناسبت رخ داد را مرور می‌کنیم.

طی مراسم بزرگداشت روز معمار و دهمین دوره جایزه معماری «میرمیران» که چهارشنبه 1 اردیبهشت در خانه هنرمندان ایران برگزار شده بود نفرات منتخب و برگزیدگان اول تا سوم لوح تقدیر و جوایز خود را دریافت کردند.

طرح مشترک الهام کاظمی و مائده آقارب پرست، رتبه اول و جایزه 60 میلیون ریالی میرمیران را به خود اختصاص داد.

رتبه دوم و جایزه 30 میلیون ریالی میرمیران مشترکا به دو طرح تعلق گرفت. اشکان قشقایی، سمانه متقی پیشه و مجید اسماعیلی با یک طرح و سارا کریمی، سارا رحمتی سایه و مجید اسماعیلی با یک طرح دیگر برندگان این رتبه بودند.

طرح مشترک مایسا ظفر رزاق نیا و مریم مسگریان به عنوان برگزیده سوم و برنده جایزه 15 میلیون ریالی میرمیران، معرفی شدند.

طرح مشترک پیمان کیانی، رونیکا بی ریا و امیر رنجبر، طرح مشترک یاسر رحمانیان، حمیرا عسگری و مهدیه غلامی، طرح مشترک محسن کاظمیان فرد؛ مهران عارفیان و مونا رضوی، طرح مشترک کریم نعمتی و حمید حجازی آزاد، طرح مشترک مهدی قائمی، محمد عرب دشتی، هنگامه مهرپرور،مینا صالحی و ندا دبیری، طرح مشترک امیر حجار و لیلی میرزاخلیلی، طرح مشترک مهدی احمدی و پیمان اسحاقی و نیز طرح‌های مینا کاکاوند، حامد اسدی و محمدحسین ماستری فراهانی (به نمایندگی از طرف مهندسین مشاور چینه ایوان پردیس) منتخبین دهمین دوره «جایزه معماری میرمیران» بودند.

آنچه در دهمین دوره جایزه معماری «میرمیران» گذشت

دربخشی دیگر از این مراسم مجری مراسم متنی را درباره دهمین جایزه معماری «میرمیران» قرائت کرد. در این متن آمده بود: «بنیاد معماری میرمیران در تداوم مسابقات سالیانه معماری در دهمین دوره خود مسابقه ای با موضوع «معماری، از زمین تا آسمان» برگزار کرد. سیر تاریخ معماری حکایت از آن دارد که شهرها  در طول تاریخ همواره در سطح افقی گسترده می‌شدند و ساختار زندگی شهر را در افق شهری بوجود آوردند. با انقلاب صنعتی و رشد شهرنشینی، ایجاد ساختمان‌های بلندمرتبه و رشد عمودی شهرها رواج یافت و تراکم، وضعیت زمین در کلانشهرهای در حال رشد منجر به گذار به رشد عمودی شهرها شد.

در ایران هم این پدیده نمایان شده است و همانگونه که شاهد هستیم، روز به روز شتاب بیشتری می‌گیرد. پدیده بلند مرتبه سازی اگر چه همیشه از سوی اندیشمندان حوزه‌های  اجتماعی، اقتصادی و شهر سازی و دیگر حوزه‌ها مورد انتقاد قرار گرفته است، اما همواره بنا بر ضرورت‌ها حضور و تأثیر دائمی خود را در شهرها حفظ کرده است. ساختمان‌های مرتفع موثرترین، متمایزترین و در عین حال متنوع‌ترین نقش را در قیاس با سایر عناصر و اجزای تشکیل دهنده ساختار فضایی کاربری شهرها دارند. این بناها در شکل دهی به ماهیت و کیفیت بصری فضاها، مناظر و نشانه‌های شهری نقش مهمی ایفا می‌کنند که بسته به وجوه گوناگون ادراکی، احساسی، روانشناسی، هویتی، زیبایی شناسی و عملکردی متفاوت است. از آنجا که در عصر حاضر، شهرهای ما شاهد رشد و گسترش ساختمان‌های بلند در بستر خود هستند، مسابقه طراحی مفهومی جایزه معماری میرمیران در این دوره در پی پاسخی به این پرسش بود که ساختمان‌های بلند و شهرهای عمودی با توجه به مفاهیم بنیادی، فرم‌ها و الگوهای اصیل و تجربه‌های غنی معماری  و شهرسازی کهن این سرزمین به چه صورت طراحی و معماری شود تا بتوان علاوه بر دارا بودن ساختارهای عمودی، از ساختار افقی نیز بهره مند گردیده و ساختمان‌های بلند به عنوان بناهای شاخص و نمادهای شهری در بستر شهر حضور تاثیرگذار و ماندگار یابد».

 در ادامه مجید رجبی معمار (مدیرعامل خانه هنرمندان ایران) به عنوان اولین سخنران در جایگاه قرار گرفت و ضمن خوشامدگویی به حاضرین گفت: اول از اینکه در معرفی، من را به عنوان «دکتر» خطاب کردند متشکرم، ولی من دکترا ندارم و یک لیسانس و یک فوق و لیسانس دارم. البته متاسفم که احترام مدرک در کشور ما اینقدر کاهش پیدا کرده که مدارکی که بزرگان و اساتیدی مانند مهندس میرمیران داشتند، مکرر، تسامحا و به اشتباه از این مدارک داده می‌شود. راهش هم این است که اگر اشتباهی شد آن فرد باید فوراً آن را بگوید. متاسفانه برخی خوششان می‌آید و اگر کسی هم به اشتباه نگوید ممکن است به پای او بگذارند.

رجبی معمار در ادامه به پسوند نام خانوادگی‌اش اشاره کرد و گفت: من خوشحالم این پسوندی که به نام خانوادگی من اضافه شده چیز بی ربطی نیست و پدر مرحومم - که در اینجا باید روز پدر را هم گرامی بدارم – معمار بود و انسان با ذوقی و با هنری بود.

مدیرعامل خانه هنرمندان با اشاره به حضور انجمن معماران در این نهاد گفت: بسیار خوشحال هستیم که یکی از انجمن‌های خوب فعال در مجموعه‌های هنری انجمن معماران در کنار خانه موسیقی، خانه سینما، خانه تاتر، انجمن‌های خوشنویسان، نقاشان، عکاسان، ادبا و شعرا هستند، شاید به دلیل وجه هنری ای است که مساله معماری دارد.

رجبی معمار در سخنانش به شکل گیری رشته معماری در ایران اشاره کرد و اظهار داشت: ایرانیانی که از اواسط دوره قاجار و بعد از آن برای تحصیل به کشورهای اروپایی رفتند، بسیاری در رشته‌های تخصصی و معماری به تحصیل پرداختند و به ایران بازگشتند. شاید جزو اولین رشته‌های آکادمیکی که در ایران شکل گرفت، مهندسی و بحث معماری بود. ما در کشور منهدس معمار بسیار داریم، در نزدیکان و دوستان خودم مانند آقای رفیعی افراد معمار زیاد داریم.

مدیرعامل خانه هنرمندان به عنوان جایزه معماری «میرمیران» اشاره داشت و تصریح کرد: به حتم جامعه مهندسان برجستگی‌های تخصصی، فنی، علمی و هنری و ذوق و سلیقه در زنده یاد مهندس میرمیران دیدند که این مهندس بزرگ را به عنوان یک سمبل و الگو انتخاب کردند و این آئین‌ها، مراسم، مسابقات و اقدامات ارزشمند ده سال است که به یاد و نام ایشان و ایامی که به نحوی به زنده یاد سید هادی میرمیران مرتبط است برگزار می‌شود و برای خانواده ایشان و  کل خانواده و جامعه بزرگ مهندسان معمار افتخار دارند. 

رجبی معمار در پایان سخنانش گفت: همینطور برای خانه هنرمندان جای بسی افتخار است که هر سال می‌تواند میزبان عزیزان مهندس باشد و یکی از گالری‌های خوب خانه هنرمندان هم به نام این معمار و هنرمند بزرگ نام گرفته است. برای همه عزیزان آرزوی سلامتی و موفقیت‌های روز افزون دارم. 

پس از این سخنان مهندس فرزانه صادق (مدیر كل دفتر معماری و طراحی شهری) برای قرائت پیام دکتر عباس آخوندی (وزیر راه و شهرسازی) پش تریبون قرار گرفت. پیام وزیر راه و شهرسازی به دهمین دوره جایزه معماری «میرمیران» به شرح زیر است: «در چند سال اخیر شهرهای کشور و بخصوص کلانشهرها میزبان ساختمان‌های بلند مرتبه ای هستند که چهره شهر را تغییر داده و روند رو به رشد سوداگری زمین و ساختمان، تغییر الگوی ساخت و ساز به سمت بلند مرتبه سازی در کلانشهرها را سبب شده است. ساختمان‌های بلند مرتبه در گذشته با کارکردهای مختلف و در راستای تأمین نیاز واقعی شهرها بوده اما امروزه روند بلند مرتبه سازی در محیط‌های شهری عارضه‌هایی است که برمحیط زیست شهر تحمیل می‌شود. آنچه تحت عنوان سازمان اجتماعی، مکان مطلوب زندگی، محیط امن و فضای بالنده برای پرورش استعدادهای شهروندی می‌شناسیم فاصله زیادی با واقعیت کنونی دارد. در راستای دستیابی به مفهوم و حقیقت زندگی در شهرها نه فقط ظاهر پرتلاطم، بلکه توجه حکمت اسلامی و اندیشه ایرانشهری در جهت مفهوم واقعی زندگی در شهرهایمان لازم است.

ساختمان‌های بلند مرتبه امروزی به منظور خلق محیط‌هایی مصنوع و بدون توجه به ویژگی‌های بستر فرهنگی، تاریخی، اجتماعی و اقلیمی منطقه شکل گرفته‌اند. حال آنکه ساختمان‌های بلند ایران کهن در پاسخ به نیازهای واقعی و بومی و توجه به کیفیت زندگی شهری و نماد سرافرازی تمدن ایرانی بوده‌اند. لذا توجه به هماهنگی بین عملکردها تأمین نیازهای شهری و استفاده بهینه از پتانسیل شهری در راستای توسعه پایدار با رویکرد گسترش فضاهای عمومی در جهت ارتقای کیفیت زندگی و فضا، بالندگی ارزش‌های اخلاقی، رشد اقتصادی، امنیت اجتماعی و رفاه عمومی و عواملی چون اقلیم، جریان باد، تأمین منابع آب و تجهیز زیرساخت‌های زیربنایی که در مصوبات شورای عالی شهرسازی ایران هم به آن تاکید شده است در شکل گیری بناهای امروز بسیار مورد اهمیت است.

لذا با توجه به تاثیرات بلند مرتبه سازی در هویت شهری با انگاره ایرانی اسلامی و نیاز امروز شهری، عزمی ملی در جهت بیداری و تغییر مسیر جریان توسعه نابسامان شهری با بازآفرینی شهری و انعکاس معماری ایرانی در بناهای بلند در جهت دستیابی به کیفیت زندگی و توسعه فضاهای عمومی برای شکل گیری عرصه عمومی و سازمان اجتماعی را می‌طلبد و از طرفی با توجه به بحران‌های زیست محیطی، تلاش بر آگاهی عمومی و حاکمیت قانون در جهت ضابطه مند کردن و ارائه راه حل‌ها و سیاست‌های مناسب، مکان یابی هایی درست علمی بلند مرتبه سازی مورد تاکید است؛ و در راستای تحقق همین اهداف و رسیدن به خرد جمعی در این باره نیازمند تصمیم مشترک سازمان‌ها و نهادهای متولی هستیم تا با فراخواندن مسئولان و شهروندان به اندیشیدن و تدبیر درباره آینده و سرنوشت ایران زمین بپردازیم.

در این راستا نگاهی به روش و منش گذشتگان و گرامی داشت یاد بزرگان فرهنگ و معماری چون زنده یاد مهندس سیدهادی میرمیران که میراثی ارزشمند از تلاش‌های متعهدانه ایشان در عرصه فرهنگ و معماری به جای مانده است، گامی مؤثر در جهت حفظ و نگهداری و صیانت از ارزش‌های معماری و بستری برای ایجاد حس تعلق مبتنی بر هویتی اصیل و ماندگار خواهد بود.»

در ادامه پیام مهندس هرمز رامینه (رئیس شورای مدیریت جامعه مهندسان مشاور ایران) به دهمین دوره جایزه معماری«میرمیران» قرائت شد. در این پیام آمده است: «جامعه مهندسان ایران خرسند است که جایزه معماری میرمیران با تلاش‌های متداوم برگزارکنندگانش، امسال دهمین دوره خود را برگزار می‌کند. بدون تردید این جایزه نقش بسزایی در ایجاد انگیزه میان جامعه بزرگ دانشجویان و معماران جوان داشته است تا در صحنه ای که برایشان فراهم شده خلاقیت‌های خود را به نمایش بگذارند. امیدواریم این حرکت تاثیرگذار با حمایت‌های پیشکسوتان این حرفه در سال‌های آتی گسترده تر و موثرتر به مسیر خود ادامه دهد».

سپس از دکتر پیروز حناچی (معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی) برای سخنرانی دعوت شد. دکتر حناچی در ابتدای سخنانش با تبریک ایام ولادت حضرت امام علی(ع) گفت: خاطرم هست که چند سال پیش که به مسجد نصیرالملک شیراز رفته بودم کتییبه ای جلوی در توجه را جلب می‌کرد. این شعر که از سعدی است مصداق جلسه امروز ماست «غرض نقشی است که از ما بازماند/ که هستی را نمی‌بینم بقایی». یکی از تاثیرات اقدام خیر و مثبت این است که همیشه در طول زمان جاری و ساری بوده است. امروز بنیاد میرمیران که با نام مهندس میرمیران بنیاد گذاشته شده است، نتیجه این اقدام خیر است و من از دوستانی که از این بنیاد حمایت کردند تشکر می‌کنم که هرساله جایزه ای را به مناسبت موضوعات معماری مطرح می‌کنند. قطعاً این موضوعات در کیفیت معماری کشور تاثیرگذار خواهد بود. موضوعی که امسال انتخاب شده یکی از پرچالش ترین موضوعات شهرهای ما است.

دکتر حناچی با اشاره به عنوان دهمین دوره جایزه میرمیران، «معماری، از زمین تا آسمان» اظهار داشت: آسمان روزگاری نقطه مامن و اعتلای نهایی هر عروجی بود و امروز نمی‌توانیم در شهرهایمان بگوییم که آسمان شهرهایمان به این جایگاه اختصاص دارد. به ریشه این مساله کاری ندارم زیرا از حوصله جمع هم خارج است. قبل از اینکه به اینجا بیایم نمایشگاه مسابقه را دیدم، امیدوارم حتی اگر می‌خواهیم ساختمان‌های بلندمرتبه بسازیم و الهامی از طبیعت برای ساختمان‌های بلندمرتبه می‌گیریم، نزدیک به ایده‌هایی باشد که دیدم. هیچ عقل سلیمی با اصل بلند مرتبه سازی مخالف نیست، با چگونگی و عدم رعایت چارچوب‌های آن همه بحث دارند. وقتی این چارچوب‌ها رعایت نشود، یک موضوع هرچند لازم می‌تواند به ضد خودش تبدیل شود.

معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با اشاره به تدوین ضوابط بلند مرتبه سازی در شورای عالی شهرسازی گفت: پیشنویس هایی هم تهیه شده که البته بهانه آن شهر تهران بود، ولی نگاه ما برای همه کلانشهرهای ایران است که در حال حاضر هم به این ضابطه نیاز دارند. اگر اصلی‌ترین نقطه اختلاف این است که صرفاً درخواست مالکین و صاحبان زمین برای انجام بلند مرتبه سازی در شهر کافی نیست و اگر منافع بلندمدت، حقوق مدنی و حقوق شهروندی شهروندان مورد توجه قرار نگیرد می‌تواند این عنصر به ضد خودش تبدیل شود. موضوعی که تجربه زیادی حتی در پیشینه تاریخی ما دارد. ساختمان‌هایی داریم که در زمان خودشان بلند مرتبه تلقی می‌شدند و عارضه ای هم برای طبیعت نداشتند. امیدواریم که بزودی بتوانیم این ضوابط را ابلاغ کنیم و موضوع باید همه جانبه دیده شود، برای اینکه نداشتن این دیدگاه در شهر و در همه زمینه‌ها می‌تواند مشکلاتی را بوجود بیاورد.

 سخنران بعدی مراسم، پیشکسوت معماری و شهرسازی پروفسور ایرج اعتصام (مدیرعامل بنیاد معماری میرمیران) بود. ایرج اعتصام در سخنانش با اشاره به ایده و نحوه شکل گیری بنیاد و جایزه «میرمیران» گفت: ایده کلی این تشکیلات حتی در زمان حیات هادی میرمیران شکل گرفته بود و بحث‌هایی در این باره داشتیم و علاقمند بودند که این مساله نهادینه شود و سازمانی خارج از دانشگاه‌ها و سازمان‌های دولتی باشد که بتواند این مساله را پیگیری کند. پس از درگذشت زنده یاد میرمیران، در میان تعدادی از همکاران برای تشکیل این بنیاد صحبت‌هایی شکل گرفت و در نهایت این بنیاد در سال 1385 رسماً شکل گرفت.

مدیرعامل بنیاد معماری میرمیران در ادامه سخنانش به موضوعات جایزه «میرمیران» در هر یک از دوره‌های برگزاری اشاره کرد و اظهار داشت: اولین دوره این جایزه را به ورودی‌های دانشگاه معماری و نفرات اول تا سوم کنکور اختصاص دادیم که از آن‌ها تقدیر شد. در دوره دوم همین را در مورد خروجی‌های برتر دانشگاه در کارشناسی ارشد اختصاص دادیم. در سومین دوره شورای سیاستگذاری برای بنیاد میرمیران شکل گرفت که موضوعات مسابقه را مشخص می‌کردند. در وهله اول معماری را در بستر طبیعت و عناصر طبیعی بررسی کردند. امیدواریم بتوانیم کتابی منتشر کنیم تا دستاورد این ده سال جایزه میرمیران در آن دیده شود. در این مسیر از همکاری بسیار ارزنده «خانه مهندسان نقش جهان پارس» باید تشکر کنم. این سازمانی است که در دهمین سال برگزاری انتظار دارد تحول و تغییری هم پیدا کند و باید در شورای سیاستگذاری این تغییر را بررسی کنیم.

 در ادامه پیام سازمان نظام مهندسی ساختمان قرائت شد. سپس پروفسور محمود گلابچی، چهره ماندگار جمهوری اسلامی ایران در معماری مهندسی راه و ساختمان و دارای کرسی یونسکو در معماری اسلامی به سخنرانی پرداخت. پروفسور گلابچی در ابتدای سخنانش با تبریک میلاد امام اول شیعیان و همچنین روز معمار گفت: امیدوارم این مناسبت‌ها همگی امکان ارتقا دانش معماری، رسیدن به معماری مطلوب و دستیابی به اهداف مجموعه‌های علمی پژوهشی و تخصصی و حتی حرفه ای مانند مسابقه میرمیران را به همراه داشته باشد.

این استاد پیشکسوت معماری با اشاره به عنوان دهمین جایزه میرمیران و دلیل این نامگذاری اظهار داشت: نکته مورد نظر شورای سیاستگذاری در رسیدن به عنوان «معماری؛ از زمین تا آسمان» این بود که  اصولاً بین آنچه ما در زمین به عنوان فضای سکونت انسان؛ و زمین به عنوان یک موهبت الهی مواجه هستیم و نیازهایی که در جوامع ما روز افزون است و استفاده از ارتفاع و طبقات بیشتر را ضروری می‌کند، یک نگاه عمیق تر، دقیق تر و تخصصی تر داشته باشیم. پیام عنوان مسابقه بهانه و فرصتی بود برای اینکه نسل جوان و معماران جامعه ما به این موضوع نگاه دقیق تری داشته باشند. ما نه در هر جایی و نه در هر موقعیتی نیازی به بلندتر ساختن نداریم، مگر الزاماتی چنین نیازی را پیش روی ما قرار دهد.

پروفسور گلابچی تاکید کرد: توسعه شهرنشینی، افزایش تراکم در شهرها و ضرورت‌های امروز بشری ایجاب می‌کند که ما زمین را برای استفاده‌های مناسب تری حفظ کنیم. شاید در بسیاری از موارد نیازی نباشد زمین را صرف یک کاربری کنیم که می‌تواند در غیر از سطح زمین هم صورت بگیرد. کاربری درست زمین و حفظ زمین برای آنچه ضرورت دارد، امروز یک دستور کار در معماری و شهرسازی ایران و جهان به شمار می‌رود. به همین دلیل شاید بنا بر ضرورت‌هایی باید زمین را برای آنچه که ما در غیر از آن نمی‌توانیم به مقاصد و اهدافی که داریم دست پیدا کنیم، حفظ کنیم. شاید در خیلی از مواقع در شبکه‌های شهری با این مشکل مواجه شده‌ایم که زمین کافی برای نیازهایمان در اختیار نداشته باشیم. گاهی مدیری شهری تصمیم گرفته اتوبانی را دو طبقه کند یا ممکن است این برای مسیرهای دیگری تکرار شود. سختی‌های این کار، صدمات این کار به معماری و شهرسازی آن منطقه، هزینه‌ها و ترافیک زیاد نشان می‌دهد که باید زمین را برای کاربری‌های ضروری تری حفظ کنیم.

این چهره ماندگار در معماری مهندسی راه و ساختمان در ادامه تصریح کرد: زمین به عنوان فضای حرکت و تعامل انسان‌ها باید صرف اموری شود که اگر در آن موارد امکان استفاده از روش‌های دیگری برای ما وجود دارد، زمین را برای چنین مقاصدی حفظ کنیم. امروز می‌خواهم یک بحث علمی و تخصصی در مورد ساختمان‌های بلند با این نگاه داشته باشم و بصورت مفصل در مورد ساختمان‌های بلند امروز جهان صحبت خواهم کرد.

در ادامه پروفسور گلابچی با نشان دادن اسلاید و عکس‌هایی، موضوعات مطرح شده در سخنانش را تشریح کرد. سپس فیلمی درباره جایزه معماری «میرمیران» برای حضار پخش شد.

 آخرین سخنران این مراسم دکتر داراب دیبا (معمار و عضو شورای سیاستگذاری جایزه میرمیران) بود. دیبا در سخنانش با اشاره به سختی انتخاب برگزیدگان دهمین دوره جایزه «میرمیران» اظهار داشت: کشور ایران یک کشور متمایز است و درصد جوانان تحصیل کرده قابل قیاس با دیگر کشورها نیست. امسال برای ما سخت بود که بتوانیم سه نفر را به عنوان اول اعلام کنیم و برای بقیه تقدیر قائل شویم.

عضو شورای سیاستگذاری جایزه «میرمیران» همچنین به ویژگی‌های برخی از طرح‌های برگزیده اشاره کرد. وی افزود: وقتی یک جایزه اینقدر بُعد تمثیلی و استعاره دارد، خیلی مشکل است که چند نفر انتخاب شوند چون هر یک از ما داوران در این طرح‌ها چیزی می‌دیدیم. نمایشگاهی هم که برگزار شد به دلیل پتانسیل همین کارها بود. این برگزیدگان و سه نفر اول بسیار نسبی است. در این ضابطه‌ها قدرت هنری، خلاقیت و ابتکار مطرح بود و یک بحث انتزاعی تر در این مسابقه مطرح شد؛ ما نخواستیم لغت آسمان خراش را در اینجا بیان کنیم. گفتیم «از زمین تا آسمان» که این خیلی در فرهنگ شرق و اسلامی معنا دارد و آن عروج مطرح شده است. 

رونمایی از ۲ کتاب‌ معماری در یک مراسم/ مظاهریان: معماری امروز ما تلاشی است برای معرفی معماری۴ دهه اخیر

مشاور رئیس جمهور و معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در اختتامیه همایش ملی دو روزه «معمار، نظام مهندسی و افق‌های پیش‌رو» در استان ایلام و با حضور اعضای نظام مهندسی ساختمان ۳۱ استان کشور از دو کتاب «عناصر شفاف پوسته خارجی» و «معماری امروز ما» رونمایی کردند.

دوم اردیبهشت ماه در اختتامیه همایش ملی دو روزه «معمار، نظام مهندسی و همایش‌های پیش‌رو» از دو کتاب معماری امروز ما به قلم مشترک منصور بهادری، رضا منصوری و زکریا سلیمانی و همچنین کتاب عناصر شفاف پوسته خارجی ساختمان نوشته حمید عرفانیان جم رونمایی شد.

در رونمایی از این دو کتاب، اکبر ترکان مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور، حامد مظاهریان معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی، فرهاد احمدی معمار و عضو هیات علمی دانشگاه، شاهین حیدری رئیس دانشکده معماری دانشگاه تهران و تنی چند از اعضای هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور و مروارید استاندار ایلام نیز حضور داشتند و به رسم یادبود امضاهایی را بر دو اثر رونمایی شده به یادگار نگاشتند.

حامد مظاهریان معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در مراسم رونمایی از دو کتاب فوق گفت: معماری امروز ما تلاشی است برای معرفی معماری ۳-۴ دهه اخیر و اینکه ما در گذشته دورتر نمانیم و باور کنیم به معماری امروز خود، نیروهای جوانی که داریم و تلاش‌هایی که در این راستان دارد انجام می‌شود.

معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی افزود: باید از آن گذشته‌ای که افتخار بود و همچنان هست، عبور کنیم و نگاهمان رو به آینده باشد. معتقدم، کتاب (عناصر خارجی پوسته خارجی ساختمان) می‌تواند چنین نقشی را به خوبی ایفا کند.

معاون وزیر راه و شهرسازی در بیان ویژگی‌های کتاب عناصر شفاف پوسته خارجی ساختمان گفت: این کتاب، بررسی دقیق تکنولوژی معماری است که مشخصاً به بحث پوسته‌های ساختمان که از نقاط آسیب‌پذیر در بناهای بلند بوده و به دلیل بی توجهی در رخدادهای طبیعی نقایص‌اش نمودار می‌شود، در نظر دارد تا جزئیات به روز و منطبق بر استانداردهای جهانی به همراه نقشه‌ها و نمونه‌های مناسب معرفی کند.

مظاهریان در پایان تاکید کرد: حرکت‌های خوبی برای اصلاح وضعیت در کشور آغاز شده است که انتظار می‌رود ادامه پیدا کند تا بتوانیم فرزند زمان خویشتن باشیم.

معماران نسبت به نام وحرفه خود مسئولیت دارند/ یادآوری مسئولیت و پاسخگویی نسبت به حرفه معماری

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اعلام پاسداشت روز معمار؛ روز تولد شیخ بهایی خالق فضای معمارانه میدان نقش جهان و چهارباغ گفت: اهمیت معماری در این است که معماران شکل زندگی انسان‌ها را به وسیله ظرفی که تولید می‌کنند عینیت بخشیده و خلق می‌کنند.

مهدی حجت در بیان اهمیت روز معمار؛ سوم اردیبهشت ماه و مصادف با تولد شیخ‌بهایی خالق فضای چهار باغ و میدان نقش جهان گفت: اهمیت معماری در این است که معماران شکل زندگی انسان‌ها را به وسیله ظرفی که تولید می‌کنند عینیت بخشیده و خلق می‌کنند؛ بنابراین در کیفیت وجودی انسان‌ها بسیار مؤثر هستند. همان‌قدر که مدرسه، پدر و مادر و جامعه می‌تواند در شکل گرفتن وجودی انسان‌ها مؤثر باشد، ظرف زندگی و محیط انسان‌ها و محیطی که در آن زیست می‌کنیم نیز به همان اندازه اهمیت دارد و این وظیفه‌ای است که برعهده معماران قرار دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: معماری و معماران به جهت آن‌که از بدو تولد تا مرگ انسان‌، لاینقطع بر زندگی‌اش تأثیر می‌گذارد و تاثیرش تاثیری پنهان و نه آشکار است که مداوم است، بنابراین معلمان خاموشی هستند که انسان‌ها را در طول زندگی‌شان به مسیری که مایل‌اند هدایت می‌کنند.

بنیانگذار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ادامه داد: معماران کسانی هستند که مسئولیت عینیت بخشیدن به ظرف زندگی انسان‌ها را برعهده دارند در واقع معلمان خاموشی هستند که انسان‌ها را در بخشی از راه زندگی هدایت می‌کنند و در این معنا، معماران، خود به خود پاسخگوی نام و حرفه‌ای که برای خود انتخاب کرده‌اند هستند؛ مسئولیت دارند و باید پاسخگو باشند.

حجت تاکید کرد: اگر روزی که به عنوان روز معمار؛ تولد شیخ بهایی، انتخاب شده بتواند به یادآوری این مسئولیت کمک کند، خودش بسیار مهم و مؤثر است.

معمار؛ خالق فضا و معرف فرهنگ به دیگر فرهنگ‌ها/ پایبندی و تعهد نسبت به خلق فضاهای خلاقانه با بازخوانی اندیشه ایران‌شهری

معاون وزیر راه و شهرسازی با پاسداشت روز معمار؛ روز سوم اردیبهشت‌ماه از عدم تعهد و پایبندی به خلق فضاهای خلاقانه معماری معاصر انتقاد کرد و گفت: برای بازخوانی اندیشه ایران‌شهر تلاش کنیم و پایبند باشیم و تعهد کنیم که با بازخوانی اندیشه ایران‌شهری، فضاهای جدیدی که می‌سازیم به نوعی مرتبط با مولفه‌هایی باشد که با بازخوانی به دست می‌آوریم.

محمدسعید ایزدی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در بیان اهمیت روز معمار؛ سوم اردیبهشت‌ماه و روز تولد شیخ بهایی گفت:  اگر معماری را منحصر به کالبد عناصر تک‌دانه‌ای که در شهر وجود دارند، ندانیم و معمار را خالق فضا تصور کنیم، آن وقت تلقی ما از مفهوم معمار و معماری متفاوت می‌شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: معمار خالق فضاست و معماری فضای خلق شده‌ای است که در واقعیت پنهان خود، اندیشه‌هایی دارد و در عین حال به زمینه خود احترام می‌گذارد. معماری در طول نسل‌ها و سال‌ها پیشرفت کرده و همگام با ابعاد دیگر تمدن‌های بشری مترفی شده و ضمن سازگاری‌اش با شرایط محیطی و جغرافیایی، توانسته آثار بی‌بدیلی برای فرهنگ‌های مختلف از خود به جای بگذارد و آن فرهنگ‌ها را معرفی کند. بنابراین نقش معمار و معماری از این وجه، بسیار بااهمیت خواهد بود.

مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران افزود: بهانه قراردادن یک روز به ویژه تولد شیخ بهایی که یکی از خالقان فضا در ایران بوده است به ویژه اهمیت آثار ماندگار وی در میدان نقش جهان و چهار باغ استان اصفهان و توجه به این نوع توسعه است که به نظر من حائز اهمیت است.

این معمار و استاد دانشگاه تاکید کرد: اینکه یک روزی را در طول سال به این فکر فرو برویم که فضا و خالقانش کیست‌اند، چطور اندیشه می‌کردند و زحماتی که برای دارایی‌های معنوی و معرفی فرهنگ و نشان دادن آن به دنیا کشیده‌اند بسیار مهم است و به نوعی پاسداشت از معماران و حافظان میراث معنوی کشور است.

ایزدی گفت: متاسفانه هیچ نظامی برای بازخوانی آنچه که در دوره‌های مختلف در کشور در زمینه معماری اتفاق افتاده، نداریم. به همین دلیل نیز این دانش، نه تنها مستند نشده است بلکه به نحوی انتقال نیز پیدا نکرده است. به همین دلیل دچار یک نوع گم‌گشتگی و به قول دکتر آخوندی از جاکندگی شده‌ایم و این از جاکندگی ما را دچار انقطاع تاریخی نسبت به دارایی‌های باارزشمان کرده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به معماری مساجد و ارزش‌های معنوی آن‌ها در معرفی فرهنگ به سایر نقاط دنیا، چنین یادآور شد: در خلق فضای مذهبی، مسجد از زمانی که ایران توسط خلفای اسلام تبدیل به کشوری اسلامی می‌شود شروع به تغییر و تبدیل فضای مذهبی‌اش می‌کند و فضاهای مذهبی به مسجد تغییر شکل می‌دهند.

ایزدی خاطرنشان کرد: ما در طول ۱۳-۱۴ قرن، تحولاتی را در شکل‌گیری فضای خلاقانه مذهبی توسط خالقان فضا و معماران داشتیم. شاید آخرین فضای خلاقانه‌ای که در این زمره می‌توانم مثال بزنم مسجد سپهسالار است که در قلب شهر تهران قرار گرفته است. بعد از این اثر ما چه داریم!؟

مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با انتقاد از معماری معاصر افزود: در دنیای معاصر و در شهرهای امروزمان اگر بخواهیم سرمان را بالا بگیریم و از معماری‌مان دفاع کنیم چه اثر خلاقانه‌ای را که به نوعی تدام جریان ۱۴ قرن باشد را داریم!؟ واقعیت این است که چنین آثاری را نداریم و دلیل‌اش نیز این است که ما انقطاع تاریخی داریم. بنابراین باید تلاش کنیم ضمن بازخوانی آنچه که در گذشته داشتیم، بازخوانی اندیشه ایران‌شهری را نیز مورد توجه قرار دهیم.

وی ادامه داد: مهم‌ترین پیام روز معماری این است که باید معمار و معماری تاریخی خود را گرامی بداریم و نقش و جایگاه خالقان فضا را حداقل به بهانه این روز (سوم اردیبهشت‌ماه و روز تولد شیخ بهایی) پاس بداریم و برای بازخوانی اندیشه ایران‌شهر تلاش کنیم و پایبند باشیم و تعهد کنیم که با بازخوانی اندیشه ایران شهری، فضاهای جدیدی که می‌سازم به نوعی مرتبط با مؤلفه‌هایی باشد که با بازخوانی بدست می‌آوریم.

ایزدی گفت: متاسفانه ما نه بازخوانی اندیشه ایران‌شهری داریم و نه برای خلق فضاهای خلاقانه تلاش می‌کنیم و نتیجه‌اش نیز شهرهایی است که امروز داریم که هیچ ارتباطی با گذشته خود، هیچ انطباقی با میراث گذشته و هیچ پیوندی با با فرهنگ ساکنان خود ندارند. این‌ها در واقع آشفتگی‌ها و نابسامانی‌هایی هستند که امروز در معماری، معماری فضاها و معماری که خلق می‌شود داریم.

وی ادامه داد: متاسفانه، معماری امروز بیشتر در خدمت کسب و کار است تا فرهنگ، اجتماع و جامعه و تا زمانیکه اجتماع معاصر به خود نیاید بازشناسی میسر نیست.

معاون وزیر راه و شهرسازی در پایان گفت: امیدوارم به اصل خود بازگردیم. روز تولد شیخ بهایی؛ روز معمار به ما نهیب می‌زند تا کمی به داشته‌های باارزش خود توجه کنیم و اندکی از نظام کسب و کار، منفعت و سوداگری خلاصی یابیم و به ارزش‌های ماندگار خود توجه کنیم.