قصه شهر هفتم : تجربه های معاصرسازی شهری

مجموعه: قصه شهر ، نویسنده جمیله منتظر تربتي ، تاریخ انتشار: ۱۱ / ۰۵ / ۱۳۹۵ ، شناسه: ۱۸۱۲ ، بازدید:۳۳۴۰

نشست : قصه شهر هفتم

موضوع : تجربه های معاصرسازی شهری

( بررسی تطبیقی طرح ها و اقدامات اجرایی در سه شهر مدینه النبی، مشهد و حلب )

ارائه دهنده : دکتر وحیدرضا ابراهیمی

دبير گفت و گو : جمیله منتظر تربتي

مکان : سناباد 41،چها راه اول سمت راست، سالن جلسات پژوهشکده ثامن

زمان : سه شنبه 11 مرداد ماه 1395 , ساعت ١٧

قصه شهر , دوشنبه های شهرسازی , گفتمان شهرسازی , تجربه های معاصرسازی شهری , معاصرسازی شهری , مدینه النبی , مشهد , حلب , وحیدرضا ابراهیمی

در تجربه معاصرسازی شهری، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. ساختارمندی اهداف، روش ها و اقدامات مهم ترین عامل شکست یا موفقیت هر شیوه ای می تواند باشد.
در قصه هفتم بررسی سه تجربه متفاوت شهری جهان اسلام را مرور خواهیم کرد. این سه شهر با وجود تمایزات و مشابهت های فراوان، می توانند درس های ویژه ای در تجربه معاصرسازی شهری داشته باشند.

جلسه هفتم قصه شهر با موضوع بررسی تطبیقی طرح ها و اقدامات اجرایی در سه شهر مدینه، حلب و مشهد و با ارائه دکتر ابراهیمی برگزار گردید.
بحث با مرور تعاریف تعدادی از کلیدواژه های موضوع همچون مرکز شهر، ناکارآمدی، معاصرسازی، بازسازی و بهسازی آغاز و سپس وارد معرفی طرح های سه شهر شد.

شهر مدینه به عنوان یکی از مهم ترین شهرهای جهان اسلام، دارای 400 هزار نفر جمعیت بوده و مرکز شهر با مرکز تاریخی آن منطبق می باشد. از سال 1910 با احداث یک محور در راستای باب السلام مداخلات در بافت مرکزی آغاز می گردد. از 1970 به بعد بواسطه انباشت پول ناشی از نفت، سیر پاکسازی های پیرامون مسجد النبی شروع و در 1982 بدنبال مسائل بافت مرکزی و عدم سازگاری با شرایط معاصر، طرح نوسازی و بهسازی ارائه می شود که مورد پسند آل سعود واقع نشده و پس از بازنگری طرح دوم با رویکرد نوسازی و بازسازی تصویب می گردد که مبتنی بر انقطاع تاریخی، عملکردگرایی، اتکاء به دولت مرکزی و مداخله آمرانه، دفعی و آنی می باشد. بدنبال این طرح حدود 180 هکتار از اراضی پیرامون مسجد النبی تخریب شده و برج های 16 طبقه جایگزین می شود.

حلب؛ کهن ترین شهر دائم المسکون جهان، دارای 5 هزار سال سابقه سکونت می باشد که در مرکز آن تپه ای قدیمی به مساحت 360 هکتار وجود دارد. در سال 1986 حلب ثبت میراث جهانی می گردد. پس از بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی در بافت مرکزی در اثر اجرای طرح جامع ملاک عمل، در سال 1992 شهرداری حلب با همکاری دولت آلمان و صندوق عرب اقدام به تهیه طرح بهسازی با هدف حفاظت از بافت ارزشمند شهر و آهسته کردن آهنگ فرسودگی مناطق مسکونی می نماید. بدنبال این طرح، مرکز تاریخی شهر احیاء شده و به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل گشت.

در مشهد نیز همانند مدینه و حلب، مرکز تاریخی با مرکز فعلی شهر منطبق است. روند مداخله در بافت مرکزی مشهد بتدریج از 1967 با طرح اکوشار آغاز شده و پس از تشخیص آن به عنوان بافت فرسوده و فاقد نظام و سازمان شهری مناسب، در 1993 طرح نوسازی و بازسازی تهیه شد. طرح مذکور پس از 3 مرحله تجدیدنظر و بازنگری سرانجام در سال 1999 با رویکرد بهسازی و نوسازی تصویب گردید. از اهداف طرح جدید حمایت از زائر کم درآمد، کاهش دخالت دولت و روش تدریجی بود اما در عمل این محقق نشد و طرح به سمت و سوی دیگری کشانده شد.

در پایان ارائه سه شهر، رویکردهای مداخله طرح های مختلف آن ها با یکدیگر مقایسه گردید. در دو شهر مدینه و حلب طبق آنچه در طرح درنظر گرفته شده عمل می شود در صورتی که در مشهد علیرغم چرخش رویکرد در نظر اما در عمل این تغییر محقق نشده و تزاحم مشاهده می شود.
در ادامه جلسه حاضران به ارائه نظرات خود پرداخته و گفتگوی مبسوطی حول طرح بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع) انجام گرفت.

- ضمن سپاس از دوستان حاضر در قصه هفتم، گزارش تصويري اين جلسه تقديم مي گردد :

قصه هفتم (11 مرداد ماه 1395)

در ارتباط با قصه شهر :

- تجربه گفتگو يكي از مهم ترين دستاوردهاي انساني است. امري كه با گذر زمان آن را به يك ضرورت حتمي در مناسبات جاري ما تبديل نموده است.
تصور بر اين بود كه با گسترش ابزارهاي ارتباطي، جايگزين مناسبي براي گفتگوي رو در رو به عنوان كهن ترين نوع ارتباط پديد آمده است. اما اكنون با عبور از تجارب دهه گذشته تقريبا روشن شده است كه بهترين نوع ارتباط گونه اي است كه بتواند علاوه بر كلمات، لحن ، حس ، چهره و ساير ويژگي هاي بياني افراد را منتقل نمايد.
مشهد با تمامي فرصت هايش، امروز بيش از هر زماني به گفتگو و يا حتي تمرين گفتگو ميان نخبگان خود نيازمند است.
"قصه شهر" تلاشي گروهي است كه مقرر دارد دوشنبه هر هفته ميزبان جمعي از کارشناسان حرفه ای حوزه شهرسازی باشد كه پيرامون يك يا چند تجربه در حوزه شهری، گفتگويي را صورت دهند.

از طریق لینک ذیل می توانید به کانال قصه شهر در تلگرام دسترسی داشته باشید ...

https://telegram.me/ghessehshahr

از طریق لینک ذیل می توانید به پیج فیسبوک قصه شهر دسترسی داشته باشید ...

https://www.facebook.com/groups/ghessehshahr/

قصه شهر , دوشنبه های شهرسازی , گفتمان شهرسازی ,

- از كليه علاقه مندان به این موضوع دعوت می شود تا با حضور در جلسه، حاضرین را از نظرات خود بهره مند سازند. با توجه به محدوديت تعداد در جلسات، جهت اعلام حضور قطعی به @j_montazer در تلگرام پیام ارسال فرماييد.

- از اين جهت از همه نخبگان حوزه شهرسازی دعوت مي شود تا جهت ارائه در "قصه شهر" با اَدمين ارتباط حاصل نمايند. همچنين با توجه به ضرورت محدوديت تعداد حاضرين در جلسات گفتگو محور، علاقه مندان مي توانند بعد از طرح موضوع هر جلسه، با پيام به اَدمين آمادگي خود را جهت حضور اعلام نمايند.

تذکر : استفاده از مطالب وب سایت ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است . کلیه حقوق، محتوا و طراحی سایت متعلق به وب سایت ستاوین می‌باشد. در غیر این صورت مراتب از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد .

دوستان و همراهان عزیز ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) ، با نظرات و پیشنهادات سازنده خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب و اهداف مان، که همانا ارتقا جایگاه و فرهنگ معماری می باشد ، یاری کنید . منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم . . .

منبع: شبکه معماری ایران (ستاوین)

آیا تمایل دارید نام ، برند و محصولات شما برای مخاطبین ما نمایش داده شود؟ ( اینجا کلیک کنید )