ضیافت هفتم : درباره‌ی آموزش معماری
نشست : ضیافت هفتم
موضوع : درباره‌ی آموزش معماری
( هم‌اندیشی و هم‌کلامی دانش‌آموختگان و دانشجویان معماری )
ارائه دهنده :
دبير گفت و گو : ---
مکان : سالن جلسات مسجد نقویه
زمان : 13 آبان ماه 1394 , ساعت 18
هفتمین ضیافت کانون هم‌اندیشی معماری مشهد با عنوان «درباره‌ی آموزش معماری» با حضور ۴۷ نفر از دانش‌آموختگان معماری و با نمایش فیلمی کوتاه در همین باره آغاز شد. ابتدا برخی نکات کلیدی فیلم پخش‌شده بازگو می‌شود و سپس به دیدگاه‌های طرح‌شده در جلسه ارائه می‌شود.
در جامعه امروزی که محدودیت منابع و مسایل اقلیمی جزء اولویت‌های مورد بحث محافل گوناگون است، کمترین توجه به معضل «محدودیت منابع انسانی» و لزوم آن شده است.
امروزه از استعدادهای ذاتی خودمان بسیار کم بهره می‌بریم.
سیستم‌های آمورشی بسیاری افراد را از استعدادهای ذاتی آنها جدا می‌کنند.
فضای آموزش و آموزه‌ها بیش از آنکه با لذت همراه باشند، تنها تحمل می‌شوند.
اصلاح سیستم آموزشی امروزه کافی نیست و ما نیازمند یک انقلاب هستیم. نوآوری آموزشی مورد نیاز است.
ما باید با شرایط و نیازهای روز هم‌آوا شویم. در این راستا رهایی از خودشیفتگی و تعصبات و عادت به آنچه از گذشته‌ها داشته‌ایم و امروز عملن بدون کاربرد است؛ امری الزامی می‌نماید.
تحصیل از گذشته امری خطی بوده است به این معنی که از نقطه‌ای مشخص آغاز و در جایی مشخص پایان می‌یا‌فته است؛ در حالی که حیات امری است ارگانیک و همواره سوار بر موج تغییرات و تابع استعدادها. به همان نسبت رشد و تعالی انسانی یک امر مکانیکی نبوده و آن نیز امری ست ارگانیک و پویا.
در فرایند آموزشی مناسب، تک تک مخاطبان بر تولید و ساختار شیوه‌ها تاثیر می‌گذارند.
- جعفر اعرابی :
عوامل گوناگونی در ارتباط با دانشگاه و نحوه ورود به دانشگاه و بعد در کیفیت آموزش قابل بررسی است که در تصمیم‌سازی‌ها حایز اهمیت بالایی ست. از این رو برای حصول حداقل نتایج کاربردی بهتر است مقیاس بحث بشکند تا بتوان بهتر موضوع را بررسی کرد.
اگر سهمی از اشکالات موجود به ما می‌رسد (هر فرد) باید آن را برطرف کند تا در نهایت در مقیاس کلان موارد رفع شود.
در هر پروژه نیازها موضوع اصلی هستند اما تنها عنصر تاثیرگذار نیستند و شاید بتوان آنها را صرفن بٌعد استانداردشده‌ی نیازها دانست و این خواست مخاطب خاص هر پروژه است که نقش پررنگ‌تری دارد.
تمرین‌های آموزشی بر مبنای موضوعات «خاص» که به ایجاد انگیزه منجر می‌شود؛ می‌تواند به جای ارائه مطالب تئوری سنگین راه‌گشای افزایش درک دانشجویان باشد.
بجای معلم باید بر امر mentor و مربی تاکید داشت.
- جواد اسدپور :
دغدغه کشورهای در حال توسعه با کشورهای توسعه‌یافته بسیار متفاوت است.
اگر سیستم فعلی آموزش علی رغم ساختار خطی خود بتواند کمی پیشرفت کرده و ایرادات خود را بر طرف نماید، می‌تواند مفید واقع شود و این اصلی حداقلی، ممکن و لازم است.
محصول دانشکده‌های معماری، پرسش: چرا آموزش معماری می‌دهیم در حالی که تا کنون در حل مشکلات محیط شهری و اجتماعی عاجز مانده‌ایم؟ شاید پاسخ دور ماندن از نگاه واقع‌بینانه باشد.
دانشجو نیاز دارد تمام آموزه‌های معلم را به صورت ملموس درک کند و حس کند. دانشجو باید درک واقع‌بینانه و منطقی از محیط پیرامون به دست آورد.
یکی از مشکلات خروجی‌های دانشگاه جداماندن فارغ التحصیلان از بستر جامعه و عدم وجود ارتباط میان آنهاست.
- زوبین خبازی :
مدرس می‌بایست سوالات بسیار واضح و کاربردی طرح نماید و آن را به جای تدریس مطالب تئوری اضافی به عنوان پایه تدریس قرار دهد. سوال می‌بایست برای دانشجو قابل درک کامل باشد.
طرح مساله باید اشاره به موضوعات بسیار کاربردی داشته و در نهایت نتیجه ملموس و خروجی مشخص داشته باشد.
محتوای آموزشی در حال حاضر در دسترس است (با استفاده از اینترنت) و شاید باید به جای تاکید بر آموزش محتوا، بر آموزش روش تحلیل و استنتاج و بالابردن این دست توانمندی‌های دانشجویان معماری تمرکز داشت.
آموزش محدود به محیط دانشگاه نیست و امروزه در قالب موسسات غیررسمی نمود یافته است.
دانشگاه - دانشجو - معلم = سه حوزه منفصل که برنامه درسی و طرح درس می‌تواند آن حوزه‌ای باشد که مدرس در آن تاثیرگذار است و حلقه اتصال این بخش هاست.
- رضا حجازی :
آموزش معماری محدود به دانشگاه نیست و در شرکت های مشاور و محیط حرفه ای کار دنبال می شود. گاهی در طی تحصیل در دانشگاه احساس نیاز به دانستن وجود ندارد و پس از خروج از دانشگاه چرخشی 180 درجه مشاهده شده و مطالبه یادگیری پررنگ می‌شود.
- محمود سیدی :
بهتر است اساتید معماری برای برخی دروس اصلی و خاص (مقدمات و طراحی معماری) در مجموعه نشست‌های هدف‌دار به ارائه تجربیات و روشهای تدریس یک درس بپردازند. در واقع نیاز به استفاده از بهره‌مندی از تجربه‌های یکدیگر امریست مهم و منجر به ارتقا مدرس و دانشجویان خواهد شد.
- زوبین خبازی :
دانشگاه فرایند رسمی آموزش است. دانشگاه همواره و علی رغم وجود موسسات و برنامه‌های آموزشی کاربردی متفرقه و آموزش‌های متعاقب در محیط حرفه‌ای کار، به عنوان مرجع رسمی ارایه دهنده آموزش معماری قابل بازشناسی است و می‌بایست به آن پرداخته شود.
- نیما طالبیان :
یک سری آموزشگاه های معماری غیر وابسته به دانشگاه می‌توانند بخشی از بار آموزشی را به دوش بکشند. آموزش معماری نباید الزاما بر سیمای شهری و غیره تاثیر گذارد تا موفقیت و عدم موفقیت آن معیار سنجش کیفیت آموزش باشد چرا که امور بسیاری در این مسائل دخیل هستند.
- جعفر اعرابی :
تمام اساتید نباید موظف به پیروی از یک متد آموزشی مشترک و واحد باشند و یک شیوه تدریس را پیش بگیرند.
روش و ساختار باید به گونه‌ای باشد که مدرس دانشجو را صرفن راهنمایی نماید و وی را در یک قالب مشخص قرار نداده یا رویکرد خاصی را به وی القا و تحمیل نکند.
این امر نیازمند ارتباط قوی میان استاد و دانشجو است.
یکی از روشهای مناسب آموزشی می‌تواند روش امکان محور در مقابل مساله محور باشد.
به جای آموزش می‌توان شوق آموزش را به دانشجویان ارائه نمود.
- جواد اسد پور:
وظیفه تئوری‌های معماری چیست؟ فرهنگ درک گروهی از افراد جامعه از جهان هستی است که با بهره‌گیری از ابزارهای مادی و معنوی برای نمایان ساختن این درک اقدام می‌نماید و این نقطه آغاز معماری است.
مکان جائیست که فرهنگ بتواند در آن تجلی یابد و فرهنگ آن چیزی است که بتواند در مکان جاری شود.
اگر چنانچه امروز شهر به هر علتی خالی از معماران شود، هیچ امری متاثر از آن با مشکل روبرو نخواهد شد. علت این امر دانش کم ماست و نامیده شدن با عنوانی که برای آن تربیت نشده ایم.
آن جایی که محتوا باید در فرم معماری تجلی یابد.
- جعفر اعرابی :
حوزه اثر هر یک از ما محدود است و باید به جای مطرح کردن کلیات به جزئیات پرداخت و هر فرد تجربیات خود را در اختیار بقیه گذاشته و هر کس محتوای مورد نیاز خود را برداشت نماید.
- شهاب سعیدیان :
بهتر است به جای وارد شدن به مباحث کلان آموزش معماری، روی دروس خاص معماری و شیوه‌های مناسب تدریس و تمرین‌دهی همان درس خاص پرداخت و روشهای تدریس آن را به بحث گذاشت و تبادل نظر نمود و آن را مطابق دروس متعاقب آن در ترم‌های آینده تبیین کرد. مقدمات 1، مقدمات 2، طرح و...
- محمد موذن :
پرسش اصلی این است که مسئله چیست که اینجا جمع شدیم. حضور اساتید باتجربه در دانشگاه و جلسات این چنینی کم رنگ است. از منفی‌نگری پرهیز کنیم.
الزامی به حضور تمام وقت معلم‌های حرفه‌ای نیست و حضور حداقلی آنها می‌تواند بسیار راهگشا باشد. دانشجویان خصوصا دهه هفتاد در حین آموزش دیدن در دانشگاه در محیط‌های کاری نیز تحت تعلیم و تجربه قرار می‌گرفتند.
حضور همزمان اساتید در یک آتلیه برای دانشجویان آن آتلیه منجر به آموزش دیدن همزمان دو امر معلمی‌کردن و معماری کردن بوده است.
بررسی نکات ضعف آموزش حائز اهمیت است و نه الزاما بررسی تجربیات سایرین.
- بهمن کلالی :
آموزش معماری بسیار پیش‌تر از تعیین شیوه‌های آموزشی باید مطرح گردد.
تبیین روشهای مناسب انگیزش دانشجویان و انتقال تجارب اساتید باید مورد توجه قرار گیرد.
- شراره معدنیان :
تبادل نظرات در طی جلسات این چنینی به صورت ناخودآگاه و در طی زمان منجر به شکل‌گیری خروجی‌های مفید خواهد شد. آنچه به نظر مهم می‌رسد: در گذشته معماران معلم با کار خود زندگی می کردند همان طور که یک معمار به هنگام طراحی باید با کارفرمای خود زندگی کند.
گاهی حاشیه پررنگ‌تر از اصل است به نوعی که شاید آنها حواشی نباشند.
معماری امروز با مشکل مواجه است و این امر قابل انکار نیست.
غفلت از زمینه نباید کرد. تا زمانی که نسبت به اختلافات زمینه بی‌توجه و منفعل باشیم، زیر پای متخصصین همواره سست خواهد بود.
یا توجه به ناتمام ماندن بحث در پایان تصمیم بر این شد که هر کدام از دوستان علاقه‌مند، نسبت به ارائه‌ی پیشنهاد خود در ارتباط با حوزه‌ی آموزش، مباحث طرح‌شده، محورهای قابل بحث در جلسات آینده و نحوه‌ی اداره جلسه‌ی آینده همکاری کنند. این کار می‌تواند از طریق تلگرام و گروه، تلگرام کانون، پیامک، ای‌میل و فرم ارتباط سایت کانون انجام شود.
مشتاقانه منتظر اعلام نظر شما هستیم. جلسه‌ی آینده کانون در ادامه‌ی همین موضوع ابتدای آذرماه برگزار می‌شود و فرصت کافی برای اعلام نظر و اطلاع‌رسانی خواهد بود.
معرفی کانون هم اندیشی معماری مشهد :
- کانون هم‌اندیشی معماری مشهد، به پیشنهاد دوستان فعال در محیط مجازی و از میان مباحثات این فضا و نیاز به تداوم موضوعات در محیط واقعی، به عنوان یک ان‌جی‌او در شرف تاسیس است. کانون، سازمانی مردم‌نهاد (ان‌جی‌او)، غیردولتی، غیرسیاسی، غیرانتفاعی و با حضور داوطلبانه اعضا شکل گرفته و با هدف کلی دیده‌بانی و مطالبه‌گری، اعتلای دانش معماری اعضا، ارتقای کیفیت معماری محدوده فعالیت و پرورش آگاهی‌های عمومی درباره‌ی معماری پیش می‌رود. کانون متعلق به تمام معماران فارغ از علاقه و سلیقه‌های متفاوت آنان است و می‌کوشد تا فضایی ایجاد کند که معماران با اندیشه و علاقه مشترک دور هم جمع‌شده و ضمن گفت‌وگو و تبادل نظر، آن قسمت از نیازهای ذهنی را که در محیط حرفه‌ای یا آموزشی برآورده نمی‌شود، پوشش دهد. حضور و عضویت در کانون رایگان و آزاد است. اگر تمایل به ارتباط با کانون دارید یا می‌خواهید نظر و دیدگاهی را منتقل کنید، به لینک های ذیل مراجعه فرمایید ...
* جهت دستیابی به اطلاعات بیشتر و آشنایی با کانون هم اندیشی معماری مشهد بر روی لینک زیر کلیک نمایید ...
* جهت عضویت در کانال تلگرام و دریافت آخرین اخبار کانون هم اندیشی معماری مشهد بر روی لینک زیر کلیک نمایید ...
- کانون هم‌اندیشی دارای کارکرد مطالبه‌گری و رصد جریان‌های جاری در حوزه معماری و شهر خواهد بود و در این راستا و در ذات خود نمی‌تواند و نمی‌خواهد هیچ گونه هم‌پوشانی و موازی‌کاری احتمالی با دیگر نهادهای مرابط با معماری از جمله سازمان نظام مهندسی -که ماهیتن حافظ حق مردم بر مهندسان- و انجمن صنفی – که حافظ حقوق صنفی معماران است- داشته باشد .
تذکر : استفاده از مطالب وب سایت ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است . کلیه حقوق، محتوا و طراحی سایت متعلق به وب سایت ستاوین می‌باشد. در غیر این صورت مراتب از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد .
دوستان و همراهان عزیز ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) ، با نظرات و پیشنهادات سازنده خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب و اهداف مان، که همانا ارتقا جایگاه و فرهنگ معماری می باشد ، یاری کنید . منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم . . .
منبع: کانون هم اندیشی معماری مشهد
گردآوری شده توسط تحریریه ستاوین
