عنوان کتاب : هندازش
پژوهش و تالیف : علیرضا رضوانی
انتشارات : کسری
انتشار : ویرایش دوم چاپ چهارم , 1393
به گفته مولف کتاب , " از ابتدای کار و تدریس در دانشگاه - حدود 24 سال پیش- علاقه به"هندسه"مرا بر آن داشت تا همراه تدریس دروس دیگری چون "زیباشناسی فرم"و"ترکیب احجام"، به تدریس هندسه نیز بپردازم. باورم آن بود که پیوند و ریشههای به هم تنیده این دانش ها با مرور و گذاری دیگرگونه، در هیئت معلمی، میتواند پشتیبان ارزشمندی برای تدریس و کار حرفهایام باشد. به یاد نمیآورم که در زمان تحصیلم، تأکیدی بر این پیوند شده باشد؛ لیکن با گذشت زمان، در این جایگاه برخلاف آنچه نمود داشت و انتظار می رفت، اهمیت هندسه و تأثیر آن بر فرآیند طرح و تولید یک اثر معماری آشکارتر می شد. تدریس دروس طراحی معماری و مرور آثار برگزیده معماران، تأکید مضاعفی بود بر این ادعا. اگرچه پایان تحصیلم در دانشگاه مقارن بود با شروع بهکارگیری رایانه در دفاتر و شرکتهای معماری و استفاده از نرمافزارهای ترسیمی که به مرور قادر میشدند بسیاری از عملیات ترسیم را هوشمندانه انجام دهند، لیکن همچنان نیاز به استفاده از روشهای ترسیم و درک هندسی را در طراحی احساس میکردم. چه قبل از این و چه با تسلط رایانه بر ارائه و زبان معماری، شاهد عدم توجه و عنایت برخی مدرسین، معماران و دانشجویان به هندسه بوده و هستم. آنها خود را بی نیاز از دانش هندسه میدانند و به دلایلی چون محدودیت حاصل از حاکمیت هندسه در طراحی، حذف قابلیتهای خلاقانه در طراحی و...، یا پیچیدگی یا عدم سهولت درک و تسلط بر قوانین هندسی، از بهکارگیری و طبیعتاً یادگیری علوم و فنون این علم- به خصوص هندسه ترسیمی- دوری میکردند. این جو حاکم، با وجود 4 تا 6 واحد درسی در برنامه آموزشی، منجر به فقدان دانش و تصور هندسی بسیاری از دانشجویان معماری، طراحی صنعتی، شهرسازی و... می شود. معتقدم که دانش هندسی و ممارست در آن می تواند علاوه بر تقویت زبان بیان و ارایه طرح در حوزه نقشه کشی و ترسیم فنی منجر به تقویت قدرت تجسم طراحان گردیده و منطق تحلیلی که لازمه هر فرآیند سیستماتیک در طراحی است را تقویت نماید.
نوشتن این کتاب حدود 8سال بطول انجامید؛ فکر میکنم لازم بود طی این زمان منابع متعددی مرور شود و روشهای مناسب برای شیوههای ترسیم، انتخاب، تدوین و تنظیم گردد. قطعاً تدریس و پژوهش همزمان، در مباحثی چون"طراحی معماری"،"زیباشناسی فرم"و"مبانی نظری معماری"، صیقلی بر مباحث بوده و ساختار کتاب را به اهداف موردنظر نزدیک تر کرده است.
اهداف نگارش و چاپ کتاب:
1) ایجاد یک مرجع و منبع درخور، کارا، نسبتاً کامل و مهمتر از همه قابل اعتماد برای تدریس دروس هندسه و مرتبط در رشتههای طراحی محیط (معماری، شهرسازی، طراحیءصنعتی و...) و رشتههای فنی وابسته (عمران، مکانیک و...)، که بتواند خلائی را که با نبود چنین منابعی احساس می شد، پر کند.
2) ارائه بهترین و کاراترین روشهای ترسیم و بیان هندسی، بهطوریکه مانع از اتلاف وقت دانشجویان در مواجهه با مسائل غیرکاربردی شود. روشهای ترسیمی که در این کتاب پیشنهاد شده است، از انبوه روشهای ترسیمی منابع متعدد، گزینش و پس از اصلاح و تکمیل، به زبان مناسب ارائه شده است.
3) آشتی با هندسه. قطعاً وجود منبعی مناسب جهت تدریس، با سرفصلها و روش ارائه مناسب، میتواند از پیچیدگی ظاهری هندسه کاسته و منجر به استفاده بیشتر از این علم شده و در نهایت تأثیر حضور هندسه را در کار طراحان بیشتر شاهد باشیم.
4) تولید منبعی با جامعیت کاربردی، برای طراحان حرفهای که در طی فرآیند طراحی بتوانند از آن به عنوان مرجع استفاده کنند. به همین منظور، جهت درک راحتتر مطلب، در بخش هندسه ترسیمی مسطحه و فضایی، علاوه بر ترسیم، قضایا و مباحث پایه و وابسته به عنوان یادآوری آمده است. در پایان کتاب نیز مجموعه نسبتاً کاملی از قضایای هندسه مسطحه و فضایی ارائه گردیده است.
5) کتابی به عنوان مکمل تدریس، و نه به صورت جزوه درسی. اگرچه این کتاب میتواند نقش یک کتاب درسی دانشگاهی را ایفا کند، لیکن مولف امیدوار است، نقش معلّم یا مدرّس را در بهکارگیری این کتاب ،در متن قرار داده باشد. به عبارتی دیگردر هر مبحث، مدرس میتواند موضوعات را بسط و گسترش داده و مباحث متفاوتی را در آن قالب و متکی به همان روشهای عنوان شده، طرح نماید. نمونه تمرینات و مسائلی که در انتهای هر مبحث، ترسیم و ارائه شده، امکان طرح مسائلی مشابه را به دانشجویان خواهد داد. ( علیرضا رضوانی ، هندازش ،ویرایش دوم چاپ چهارم، 1393،انتشارات کسری)
تذکر : استفاده از مطالب وب سایت ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است . کلیه حقوق، محتوا و طراحی سایت متعلق به وب سایت ستاوین میباشد. در غیر این صورت مراتب از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد .
دوستان و همراهان عزیز ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) ، با نظرات و پیشنهادات سازنده خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب و اهداف مان، که همانا ارتقا جایگاه و فرهنگ معماری می باشد ، یاری کنید . منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم . . .
منبع: ستاوین ( شبکه هنر و معماری ایران )
گردآوری شده توسط تحریریه ستاوین - (علیرضا اورعی)