فراخوان ایده برای بازتعریف ساختمان پلاسکو

الف) طرح مسأله

1)      "ساختمان پلاسکو" نام مجموعه­ ای تجاری ـ خدماتی در شمال شرقی چهارراه استانبول (تقاطع خیابان­های جمهوری و فردوسی) بود که در سال­ های 1337 تا 1341 ساخته شد و بخش جنوبی آن با ارتفاع تقریبی 65 متر از نخستین برج­های تهران و نشانه­های "معماری مدرن" پایتخت به­ شمار می­ آمد.

2)      پس از انقلاب اسلامی، مالکیت عرصه آن با مساحت 4300 مترمربع در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت. لیکن سرقفلی 580 واحد تجاری ـ تولیدی مستقر در دو بنای 15 طبقه (برج جنوبی) و پنج طبقه (بخش شمالی) با مجموع زیربنای تقریبی 32000 مترمربع، که در زمینه پوشاک فعالیت داشتند، در مالکیت بخش خصوصی (افراد) بود.

3)      برج 15 طبقه در آتش­ سوزی 30 دی­ماه 1395 فروریخت و جان تعدادی از هموطنان و قهرمانان آتش­نشان را گرفت. در اثر این حادثه فاجعه­ بار، افزون بر آن عزای ملی، فضای کار نزدیک به 300 واحد فعال در زمینه تولید و عرضه پوشاک نیز ویران شد و به بخش شمالی که حدود 280 واحد مشابه در آن استقرار داشتند، آسیب جدی وارد آمد. این بنا هم به سبب خطر تکرار فاجعه مشابه، و براساس نظر مراجع ذیصلاح مبنی بر عدم استحکام، می­بایست جایگزین شود.

موقعیت ساختمان پلاسکو و پارکینگ مجاور در شرق چهارراه استانبول

4)   بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به پاس احترام به خاطره جانبازان آتش­نشان، از یک سو، و با توجه به بازتاب گسترده فاجعه فروریختن ساختمان پلاسکو در سطوح ملی و جهانی، از سوی دیگر، در نظر دارد دستیابی به "ایده یا 
ایده­ های برتر" برای "جایگزینی پلاسکو" را از طریق فراخوان عمومی، به مسابقه بگذارد. این فراخوان، در اجرای مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و به منظور جلب مشارکت همه علاقمندان و صاحبان اندیشه و نظر، برای "بازتعریف مجموعه پلاسکو"، صورت می­گیرد.

ب) بستر ایده­ پردازی: امکانات و محدودیت­ ها

1)      موقعیت: چهارراه استانبول یکی از مهمترین کانون­ های مرکز تاریخی تهران (تهران ناصری) محسوب می­شود که خاطره مدنی ـ اجتماعی (خیابان­های نادری و لاله­ زار، راسته فعالیت­های فرهنگی و هنری ـ ورود مدرنیته و ...) گرانقدری را با خود حمل می­کند. با تسلط مطلق کمیت بر کیفیت در چند دهه گذشته نیز بار عملکردی ـ فعالیتی سنگینی بر این بخش از تهران تاریخی تحمیل شده و مجموعه­ های تجاری بزرگی (مثل بازار فردوسی و پاساژ کویتی­ها و ...) در کنار مجموعه پلاسکو ساخته شده­ اند. تغییر ماهیت لاله­ زار از یک محور فرهنگی ـ هنری به یک راسته فروش کالاهای برقی نیز بر این فشار افزوده است.

2)     مجموعه­ ها و بناهای ارزشمند پیرامونی: ساختمان پلاسکو در یک بلوک شهری بین خیابان­های جمهوری (جنوب)، فردوسی (غرب)، منوچهری (شمال) و لاله­ زار (شرق) که تا اوایل قرن محله پیرنیا نام داشت، ساخته شد. مساحت این محله نزدیک به 7/5 هکتار بود که بخش عمده جنوب آن را باغات غرب لاله­ زار تشکیل می­داد. عرصه ساختمان پلاسکو نیز ناشی از تفکیک "باغ حسام­ السلطنه" بود. در اثر تفکیک باغات مذکور و تحولات تهران در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، بناهای متعددی ساخته شد که بخشی از نماهای خیابانی در امتداد محورهای جمهوری، لاله­ زار، فردوسی و منوچهری از آن جمله­ اند. افزون بر این، مجموعه آموزشی ژاندارک به همراه کلیسا در مرکز این محله و مسجد هدایت و چند خانه به­ جا مانده از خانواده پیرنیا مهمترین بناهای ارزشمند پیرامون مجموعه پلاسکو را تشکیل می­دهند.

3)    مشخصات پیشین ساختمان پلاسکو :

-        مساحت عرصه: 4300 مترمربع

-        سطح کل زیربنا: حدود 000، 32 مترمربع (شامل حدود 000، 14 مترمربع در برج 16 طبقه و حدود 000، 18 مترمربع در بنای پنج طبقه شمالی)

-        تراکم ساختمانی: 700 درصد

-        تعداد واحدهای کسبی در مجموعه: 580 واحد (شامل 297 واحد در برج و 283 واحد در بنای پنج طبقه)

4)     محدوده طرح: بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به منظور ارتقای کیفیت فضایی ـ عملکردی مجموعه و اختصاص بخشی از آن به فضاها و امکانات رفاهی شهری، از یک سو، و تامین نیازهای خدماتی و تاسیساتی ـ تجهیزاتی مجموعه، از سوی دیگر، قطعه مجاور شرقی به مساحت 5,000 مترمربع را که لبه جنوبی آن (بَرِ خیابان جمهوری) با عرصه تقریبی 750 مترمربع و زیربنای تقریبی 1,500 مترمربع در دو طبقه کاربری تجاری و باقیمانده آن با مساحت 4,250 مترمربع کاربری پارکینگ دارد، به عرصه پلاسکو اضافه کرده و محدوده طرح را به 9,300 مترمربع افزایش داده است.

5)     وضعیت محدوده در طرح تفصیلی ملاک عمل

-        پهنه: پهنه S123 (محورها و گستره­های تجاری ـ اداری و خدماتی)

-        تراکم ساختمانی: 340 درصد، با حداکثر ارتفاع 6 طبقه (با سطح اشغال 80% در ترازهای همکف و اول و 45% در طبقات بالا) + 60% تراکم تشویقی برای تجمیع دو قطعه: تراکم ساختمانی کل 400 درصد

پ) موضوع ایده­ پردازی

1)      بازتاب گسترده واقعه تاسف­ بار 30 دیماه 1395 در افکار عمومی، خاطره قهرمانی شهدای آتش­نشان، و ضرورت توجه به ارتقای کیفیت محیط شهری در مرکز تاریخی تهران، انتظارات گوناگونی را از بازتعریف پلاسکو مطرح ساخته است.

2)      چشم­ انداز: بازتعریف مجموعه پلاسکو، فرصتی برای ایجاد یک فضای شهری مطلوب و یادآور خاطره جمعی شهروندان.

3)      ایده ­پردازی: بازتعریف پلاسکو، بدان سبب به فراخوان عمومی گذاشته شده است که همه علاقمندان و صاحبان اندیشه و نظر (از معماران و طراحان شهری، مهندسان، هنرمندان و نویسندگان گرفته تا تشکل­های صنفی و مردم­نهاد و حتی خود کسبه پیشین پلاسکو) در تبیین یک آرمان تحقق­ پذیر برای بازتعریف مجموعه پلاسکو مشارکت جویند.

ت) معیارهای پایه و محصول ایده­ پردازی

1)      معیارهای پایه

-         بهره­ گیری از فرصت بازسازی پلاسکو برای ارتقای کیفیت فضایی و کارکردی بافت تاریخی این بخش از مرکز تهران و ایجاد یک فضای شهری مطلوب، یادآور جایگاه مدنی چهارراه استانبول در گذشته.

-         یادمانی برای قدرشناسی شهر و شهروندان از شهدای آتش­نشان.

-         توجه به حقوق مالکیت (اعم از عرصه و اعیانی)

-         تلاش برای ایجاد برابری و تعادل بین هزینه­ ها و درآمدهای ناشی از بازتعریف مجموعه پلاسکو و مطرح نبودن رویکرد اقتصادی

-         ایجاد یک قرارگاه مدنی در این مکان با توجه به ارزش­های مرکز تاریخی

-         تحقق ­پذیری و توجه به قوانین و مقررات ملاک عمل

-         ارائه ترکیبی نو به منظور شکل­گیری یک مجموعه چندمنظوره شاخص در مرکز تهران

2)     نحوه ارائه محصول ایده­ پردازی

به­ منظور همسان­ سازی مدارک معرف ایده­ های پیشنهادی و تسهیل فرایند بررسی و ارزیابی، کلیه مدارک 
می­بایست در قالب دو صفحه حاوی مطالب و نکات زیر با حجم حداکثر 5 مگابایت به صورت PDF و قابل چاپ در قطع A3، به نشانی ایمیل دبیرخانه فراخوان ارسال شود:

1.       متن توضیحی ایده شامل طرح مفهومی و الگوی فضایی (حداکثر 300 کلمه)

2.       حداکثر دو تصویر از ایده پیشنهادی

لازم به ذکر است، ایده­ هایی که ارائه آن­ها با چارچوب اعلام شده فوق منطبق نباشد مورد بررسی قرار نخواهد گرفت و بررسی تطبیقی با شرایط فراخوان قبل از ورود به مرحله ارزیابی، توسط برگزارکننده انجام خواهد شد.

3)    شرایط و چارچوب برگزاری مسابقه

-         این فراخوان، براساس مصوبه شورای­عالی شهرسازی و معماری ایران در مورد ساختمان پلاسکو و در چارچوب آیین­نامه مصوب دبیرخانه دائم مسابقات معماری و شهرسازی (مستقر در وزارت راه و شهرسازی) صورت می­گیرد و تابع ضوابط و مقررات آن است.

-         هدف از این فراخوان عمومی، دستیابی به ایده یا ایده­ های برتر برای بازتعریف مجموعه پلاسکو از طریق جلب مشارکت همگانی است. بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در نظر دارد تلفیق ایده یا ایده­های برتر را پس از گزینش آن­ها توسط هیئت داوری، همراه با ضوابط و الزامات فرادست، در تدوین برنامه کالبدی ـ فضایی مجموعه در گام طراحی بازتعریف مجموعه پلاسکو (که آن هم از طریق مسابقه صورت خواهد گرفت) به­ کار گیرد.

ج) ترکیب هیئت داوران و برگزارکننده مسابقه

1)      ترکیب هیئت داوران براساس آیین­نامه جامع برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی کشور

-         آقای دکتر مهدی حجت

-         آقای مهندس حسین شیخ­ زین­ الدین

-         آقای دکتر محسن حبیبی

-         آقای دکتر پیروز حناچی

-         آقای مهندس امیر فرجامی

-         آقای مهندس علی اعطا

 2)     برگزار کننده مسابقه : مهندسان مشاور باوند                                                                           

مدیر مسابقه: آقای مهندس فرخ زنوزی

این مسابقه در چارچوب آیین­ نامه جامع برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی کشور، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی معماری و شهرسازی و با حمایت دفترخانه دائمی آن برگزار می­شود.

چ) زمان بندی و جوایز فراخوان

1)      زمان­ بندی

-         چهارشنبه 1396/7/5: اعلام رسمی فراخوان

-         پنج­شنبه 7/6 تا شنبه 1396/7/15 ثبت نام در ­سایت و دریافت کد رهگیری

-         پنج­شنبه 1396/7/20: تحویل ایده­ ها از طریق ارسال به نشانی ایمیل : Plascorebuild@gmail.com

-         پنج­شنبه 1396/7/27: اعلام نتایج فراخوان

       توجه:

         1) شرکت­ کنندگان می­بایست حداکثر تا پایان وقت اداری شنبه 1396/7/15 در وب­ سایت ثبت نام کنند.

         2) شرکت­ کنندگان می­بایست کد رهگیری را در گوشه سمت راست بالای دو صفحه پیشنهاد خود وارد کنند.

         3) پیشنهاد های فاقد کد رهگیری بررسی نخواهند شد.

2)     قدردانی

-         به منظور تقدیر از ارائه­ دهندگان ایده­ های برتر برای جایگزینی پلاسکو، به ترتیب 10، 7 و 4 سکه بهار آزادی به منتخبین اول تا سوم و یک سکه و لوح تقدیر به انتخاب­ شدگان تا رتبه دهم تقدیم خواهد شد و ترکیب ایده­ ها مبنای تدوین برنامه کالبدی در مسابقه طراحی پلاسکو قرار خواهد گرفت.

-         علاوه بر جوایز فوق، کلیه ایده­ ها با حفظ مالکیت معنوی شرکت­ کنندگان، در تارنمای دبیرخانه فراخوان و انتشارات احتمالی موضوع (کتاب، کاتالوگ و ...) و همچنین نمایشگاه اختصاصی ایده­ ها، ارائه خواهد شد.

**  جهت ثبت نام اینجا کلیک نمایید ...