ضرورت تشکیل اتاق فکر برای معماری

ارتقاي کيفيت معماري زماني ممکن خواهد بود که کارشناسان و متخصصان در اين زمينه اتاق فکري تشکيل دهند و سعي و تلاش خود را براي بهبود وضعيت معماري به کار گيرند.عليرضا قهاري، رئيس انجمن مفاخر معماري  نقش رسانه‌ها را دراين‌باره بسيار پر رنگ مي‌داند و  معتقد است؛ رسانه ملي در اين زمينه وظيفه بسيار مهمي دارد که بايد به آن بپردازد.درباره راه‌هاي ارتقاي کيفيت معماري ، نقش رسانه‌ها در تغيير معماري و تأثير کارفرمايان بر معماري، با وي گفتگويي انجام داده‌ايم که در ادامه مي‌خوانيد:

به نظر شما براي ارتقاي معماري کشور چه اقداماتي بايد صورت گيرد؟

به نظر من اول بايد متخصصان و تصميم‌گيرندگان در کميسيون‌ها و شوراهاي تخصصي معماري، اطلاعات و  دانش کافي در اين زمينه داشته باشند  تا بتوانند معيارهاي مناسبي تدوين کنند .البته بايد براي ارتقاي کيفيت معماري اتاق فکري تشکيل شود و از نظر کارشناسان و متخصصان  در نهادهاي مختلف استفاده شود. مسلماً برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري براي اين امر زمان‌بر است ولي بايد زمان مناسبي به آن اختصاص داده شود .موضوع مهم ديگر اينکه  بايد براي ايجاد سبک نوين در معماري ايراني سرمايه‌گذاري کرد تا خلاقيت‌ها ايجاد شوند. اما در حال حاضر  اقتصاد بر خلاقيت‌هاي هنري و معماري تأثير گذاشته و حکم مي‌کند سليقه مردم چه بايد باشد که اين درست نيست.

براي برطرف کردن معضل اثرگذاري اقتصاد بر معماري آيا تدوين آيين‌نامه‌ و بخشنامه مي تواند راهگشا باشد؟

به نظرم با توجه به اينکه معماري يک هنر است،نمي‌توان آن را ساماندهي کرد . در طي قرن‌ها نيز نتوانسته‌اند هنر را فرمول‌بندي و استانداردسازي کنند چراکه هنر يک خلاقيت است و براي خلاقيت نمي‌توان فرمول خاصي مشخص کرد، اما مي‌توان سبک خاصي از معماري را دنبال کرد و براي آن معيارهايي در نظر گرفت.به‌عنوان‌مثال اگر به معماري دوران صفويه نگاه کنيد، مي‌توانيد بفهميد اين اثر با چنين شاخصه‌هايي متعلق به اين دوره است، اما در آن دوره نيز سبک و شاخصه‌هاي خاصي براي  معماران در نظر گرفته نشده بود .بنابراين به نظرم نمي‌توان براي خلاقيت بخشنامه صادر کرد .

برنامه هاي تلويزيوني که در  رسانه ملي توليد و پخش مي شود چه نقشي مي‌توانند در ترويج يا ارتقاي معماري ما  داشته باشند؟

رسانه‌ها به‌خصوص رسانه ملي نقش بسيار زيادي در ترويج معماري ايراني - اسلامي دارند، اما متأسفانه سبک بخصوصي از معماري در يک خانواده مرفه امروزي را نشان مي‌دهد که تقليد از غرب است .در حالي که اين نوع سبک زاييده تفکر ايراني و اسلامي نيست ولي آنقدر در رسانه نشان داده مي‌شود که مورد استقبال عموم قرار مي‌گيرد.

نقش کارفرما  را در اين خصوص چقدر موثر مي دانيد؟

در اکثر موارد معماران بر اساس نظر و سليقه کارفرما فعاليت مي‌کنند و هميشه نمي‌توانند بر اساس دانش و علم خود فعاليت کنند، درحالي‌که مي‌توانند با علم و هنر خود کارفرما را متقاعد نمايند که چه طرحي بهتر است اجرا شود .بنابراين سفارش سرمايه‌گذاران بسيار مهم است اما اگر درخواست کارفرما غيرعلمي بود معمار مي‌تواند از اجراي آن خودداري کند چون  در نهايت اين اثر، کارنامه حرفه‌اي معمار محسوب مي‌شود . البته در اکثر کشورهاي دنيا ، علم و هنر معماران بزرگ ، تحت تأثير سرمايه و فکر کارفرمايان و سرمايه‌گذاران قرار دارد اما  معمار بايد از  خواسته‌هاي غلط کارفرمايان سرباز زند و آن  خواسته‌ها  را در قالب علمي هنر و معماري خودش در بياورد  چون اين آثار معماري پيامدهاي اجتماعي دارند  و در فرهنگ جامعه تأثيرگذار است.

با توجه به پيشرفت تکنولوژي در دوره  معاصر چگونه مي‌توان ارزش‌هاي فرهنگي در معماري ايراني اسلامي‌مان را حفظ کرد؟

تکنولوژي در حال حاضر به ما حکم مي‌کند که حتماً معماري معاصر و مدرن داشته باشيم اما اينکه  چگونه مي‌توان ارزش‌ها و معيارهاي ايراني اسلامي را نيز در آن گنجاند، مسئله‌اي است که  انديشمندان معماري بايد دور هم جمع شده  و به‌اتفاق نظر برسند .  اگر شهرداري نيز بخواهد به اين موضوع توجه و آن را اجرايي کند ، بايد بازه زماني خاصي را به آن اختصاص دهد  چون اين کار به زمان نياز دارد .

در پايان اگر صحبت خاصي داريد بيان بفرماييد؟

ما نياز به معماري امروز و معاصر خودمان داريم که متفاوت با معماري گذشته باشد.معماري ما  بايد با تفکر بيشتري صورت بگيرد و از خصوصيات معماري ايراني اسلامي در آن استفاده شود .اگر معماري ايران را بخواهيم با بخشنامه اصلاح کنيم، در مدت کوتاهي  همه بناها و ساختمان‌ها شبيه هم خواهند شد.

منبع : هفته نامه پیام ساختمان