در مسیر به ثمر رساندن ایده برگزاری مجموعهای از فیلمهای مستند معماری و شهری، در پاییز ۱۳۹۶ فراخوانی از سوی کانون معماری و شهر ارائه شد که با استقبال علاقهمندان به همکاری مواجه شد. از مجموع ۲۱ شهر متقاضی، کانون معماری و شهر، در گام اول تعداد ۱۷ شهر را انتخاب نمود با این هدف که پراکندگی آنها بتواند تمام جغرافیای ایران را به طریقی پوشش دهد. در روزهای پایانی اسفند ۱۳۹۶، نمایندگانی از شهرهای منتخب در جلسه همافزایی و همفکری جشنواره شرکت نمودند و از آن تاریخ تا به امروز با تلاش تمامی همکاران، برای تحقق این ایده مشترک یعنی ایجاد بستر تعاملی بهتر با مخاطبانمان در شهرهای دیگر گام برداریم.
مجموعه این تلاشها در نهایت به همکاری با ۱۴ شهر دیگر در کنار کانون تهران منتهی شد که امید داریم با استقبال شما عزیزان، به رویدادی موثر و بستری برای شکل گیری شبکه وسیعتری از مخاطبان پویا و دغدغهمند بینجامد.
- جشنواره سیار؛ اتاق روشن به طور همزمان در شهرهای زیر برگزار میشود:
اصفهان ، انزلی ، اهواز ، بروجرد ، تبریز ، رشت ، ساری ، شاهرود، قروه، قم ، کرج ، کرمان ، لارستان ، مشهد
برگزارکننده:
کانون هماندیشی معماری مشهد با همکاری کانون معماری و شهر موزه هنرهای معاصر
محل برگزاری:
فرهنگسرای قلم، بین آخوند خراسانی ۲۲ و ۲۴
لطفاً همراه باشید... ( کلیک نمایید )
https://www.instagram.com/kanunma
«اتاق روشن» در ادبیات مرتبط با تصویر در کنایهای از «اتاقِ تاریک» به کار رفته و معنا یافته است. اتاق تاریک، اتاقی است با روزنه ای باریک بر یکی از جدارههایش که نفوذ پرتوهای نور از آن، تصویر واژگونهای از جهان بیرون بر دیوار رو به رویی آن ایجاد میکند؛ به این ترتیب اگر روزنه مشرف به «شهر» یا خیابانی پُررفتوآمد باشد، تصاویر متحرک ایجاد شده به مانند «سینما» بازتابی خواهد بود از آنچه در بیرون از اتاق، در «جایی دیگر»، در حال وقوع است.
اما این اختراع شگفت انگیز تنها مبتنی بر کشفی دیرهنگام بود، چرا که انعکاس تصویری واژگونه از واقعیت بر روی پرده، دقیقا مشابه سازوکاری است که در ساختار چشم انسان به هنگام دیدن اتفاق میافتد: نور از روزنۀ مردمک وارد «اتاق تاریکِ» چشم میشود و به این ترتیب تصویری وارونه بر پردۀ شبکیه نقش میبندد. اما واقعیت آن است که اصلاح مجدد این تصویر وارونه و تطبیق آن با جهان واقع کاری است که مغز انجام میدهد. پس به تعبیری مغـز انسان «اتاق روشن» اوست، آنجا که تصاویر بازنماییشده دوباره باژگونه شده و معنا مییابند.
«جشنوارۀ سیار» پیش از هر چیز قصد دارد روزنهای باشد به جهانِ واقعیِ بیرون از «اتاق تاریک» تا تصویری تا حد امکان با وضوح از شهرها، معماری و به طور کلی محیطهای انسانساخت بازبتاباند. اتاق تاریکِ کانون «معماری و شهر» که برای حدود سه سال در موزۀ هنرهای معاصر تهران در قلب تهران برپا بود، در آخرین روزهای اردیبهشتماه 1397 طی رویدادی هماهنگ به میزبانی چهارده شهر از سراسر ایران پا از خانۀ همیشگی خود فراتر میگذارد تا امکانی فراهم آورد برای تماشای تصاویر و تجربههای متنوع پیرامون موضوع معماری و شـهر.
بر این جشنواره نام «اتاق روشن» گذاشتهایم چرا که امید داریم در فرآیند مشارکتیِ برگزاری آن، بتوانیم فرآیند انطباق تصاویر با واقعیتهای پیرامونیِ امروزمان را بهبودی کیفی بخشیم. به این ترتیب «جشنوارۀ سیار؛ اتاق روشن» قرار است بیش از فیلم دیدن، در مورد دیدن وضعیت اکنون خودمان از روزنۀ فیلمها باشد. واقعیت آن است که بازنمایی تصویری مشترک در پانزده بستر جغـرافیایی و فرهنگی متفاوت، نمیتواند خروجی مشابهی داشته باشد زمانی که هر یک از این شهرها به شیوۀ خود تصویر بازنمایی شده را درک، اصلاح، و توصیف میکنند. این جشنواره بیش از هر چیز دعوت از تمام آنهاییست که فعالانه به تماشای اتاق تاریک از روزنۀ کانون معماری و شهر موزۀ هنرهای معاصر تهران مینشینند تا آن را تبدیل به اتاق روشنی برای فهم وضعیت اکنون در بسترهای زیست متفاوت خود کنند.
تظاهرات مردمی در استانبول سال ۲۰۱۳، که در اعتراض به ساخت مجتمعی تجاری در پارک گزی شکل گرفت، بیش از هر چیزی ریشه در دگرگونیهای وسیع این شهر داشت؛ شهری که با رشدی سرسامآور، ظرف کمتر از سیسال، به سومین شهر بزرگ اروپا (بعد از لندن و مسکو) و با جمعیتی حدوداً پانزده میلیون نفر تبدیل شدهاست. مستند «اکومنوپلیس؛ شهر بدون مرز» به ریشهها و عمق این روند فراینده در شهرسازی و توسعهی شهری استانبول میپردازد؛ و با بررسی چندبعدیِ موضوع (اقتصاد، شهرسازی، معماری، جامعهشناسی و...) پیامدهای آن را دو سال قبل از وقوع بحران پیشبینی میکند.
مستندی است دربارهی تقابل رابرت موزز، شهردار وقت نیویورک و جین جیکوبز، روزنامهنگار، کنشگر و نویسندهی کتاب برجسته و جنجالبرانگیز «مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی» و تأثیر آن بر چگونگی تغییر ماهیت نیویورک در دههی 1970.
موزز، نماینده جریان فکری برنامهریزی شهری در آن زمان، کسی است که به گونهای کاملا افراطی نسبت به مردمی که در نتیجه طرحهای وی جابهجا یا بیخانمان میشدند بیتفاوت بود. برای موزز اشرافی، خشن و لجباز، نوسازی شهری مانند چاقوی تیزی بود که با آن میشد غدههای سرطانی را از چهرهی شهر پاک کرد.
در مقابل برای جین جیکوبز، نوسازی شهری مفهومی نه برای ساختن شهرها، که نمایشی از چپاول و غارت شهرها بود. او علیه طرح های موزز برای تخریب پارک میدان واشنگتن، تخریب ساختمانهای زیبای روستای گرینیچ و همچنین دو تکه کردن منتهتن پایین به وسیله یک آزادراه، اعتراض و شهروندان را در اقدامی پرشور به صف آرایی واداشت.
فیلم که نمایش این مبارزه جذاب و دیدنی است، دعوتی است از بیننده در جهت عمیق شدن در تحلیل های چالش برانگیز و پرشور درباره شهرها.
مستند «همشهری جین: مبارزهای برای شهر« که در همکاری با بنیادهای راکفلر و فورد ساخته شده است، مستندی جذاب درباره جین جیکوبز، نویسنده و کنشگر شهری است: زنی با قدرت اندک که علیرغم آنکه حتی کارشناس به شمار نمیرود، اما نحوه نگرش ما به برنامهریزی شهرها را برای همیشه تغییر میدهد. جیکوبز را میتوان پرسهزنی رها از قید و قانون دانست که نوشتن درباره شهر را با مقالاتی در مجله مد وُگ شروع کرد! با این حال، وقتی به سالهای دهه پنجم زندگیاش رسید، تبدیل به یک کنشگر فعال شد؛ کنشگری که تا حد ممکن غیرخودخواهانه عمل میکرد؛ او تنها میخواست شهر و محلهاش را حفظ کند.
همشهری جین جنگی میان دو مخالف تقریباً اسطورهای را در میانه سده بیستم به تصویر میکشد: در یک طرف رابرت موزز قرار دارد، کارگزار خشن قدرت در نیویورک و به نوعی تزار ساختوساز که در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم، چهره شهر نیویورک را با بلعیدن حریصانه بخشهای فقیرتر و برپا کردن پروژههای خانهسازی با مصالح بتنی مد روز و شاهراههایی مارپیچ تغییر داده است. در سمت دیگر اما جیکوبز قرار دارد؛ روزنامهنگاری که خیزشی علیه رویای آرمانشهر غیرانسانی موزز را رهبری میکند: ایستادن در برابر طرحهای او در نابود کردن پارک میدان واشنگتن، تخریب ساختمانهای زیبای تاریخی روستای گرینیچ با بولدوزر و دو پاره کردن منهتن جنوبی با یک شاهراه که تقریباً خرابیآورترین طرح “نوسازی” شهری در تمام تاریخ ایالات متحده به شمار میرفت. در حقیقت فیلم، نوعی فیلم جنگی است که بر چشمانداز و نگاه کاملاً متفاوت جین جیکوبز در برابر موزز متمرکز است.
موزز با شیوه پدرسالارانه خود، به نوسازی شهری به شکل فرصتی برای با چاقو بریدن و حذف بافتهای به زعم او سرطانی شهر نگاه میکند. برای جیکوبز اما، نوسازی شهری او نه به معنای ساختن شهرها بلکه به معنای غارت و چپاول آنها است. او یک انسانشناس است و از این رو موضوع مورد بحثش روح ویژه محلات و واحدهای همسایگی است: اینکه چطور تکامل مییابند و در طول زمان رشد میکنند، چرا مکانهایی سرزنده، پرورشدهنده و حفاظتکنندهاند و شامل مجموعهای از داستانها هستند که از خیابانهای آن نشأت میگیرند. برای جیکوبز محلات، فراتر از بلوکهای شهری صرف، شبکههای انسانی هستند که مراکز تجمع شهروندان را در خود جای میدهند.
با این همه، مستند همشهری جین، علاوه بر روایتی جذاب از چالشهای شهرها در نیم قرن گذشته در قالب آرشیوی خیرهکننده از شهرها به خصوص نیویورک، درباره لحظههایی با امکان بازتولید در زندگی معاصر سخن میگوید. مستند حاضر ما را دعوت میکند تا در تحلیلهای چالشی اما انعطافپذیر و پویای آن تعمق کنیم: درباره اینکه چرا شهرها که ما اغلب آن را صرفاً فضاهای فیزیکی تصور میکنیم، در حقیقت مکانهایی جادوییاند. با تماشای فیلم همپوشانیهای عجیب آن با اتفاقات پیرامونمان در شهرهایمان روشن میگردد و ما را به فکر وا میدارد. فیلم که با مجموعهای از مصاحبهها با افراد آکادمیک و تئوریسینهای شهری شکل گرفته است، نه تنها اوج و فرود برنامهریزی متداول و مرسوم آن زمان را نشان میدهد، بلکه ما را متوجه این امر میگرداند که مبارزه هنوز کاملاً به پایان نرسیده است. این مبارزه نهتنها الهامبخش متخصصان شهری، بلکه هر کنشگر و حتی شهروندی است که به هر امر پیرامونشان نگاهی انتقادی دارند. از این روی نباید تماشای آن را از دست داد . ( منبع : کانون معماری و شهر موزه هنرهای معاصر )
لطفاً همراه باشید... اطلاعرسانی بیشتر بهزودی ... ( کلیک نمایید )
https://www.instagram.com/kanunma
این خبر در حال تکمیل شدن است ...
تذکر : استفاده از مطالب وب سایت ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است . کلیه حقوق، محتوا و طراحی سایت متعلق به وب سایت ستاوین میباشد. در غیر این صورت مراتب از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد .
دوستان و همراهان عزیز ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) ، با نظرات و پیشنهادات سازنده خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب و اهداف مان، که همانا ارتقا جایگاه و فرهنگ معماری می باشد ، یاری کنید . منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم . . .
منبع: کانون هم اندیشی معماری مشهد
گردآوری شده توسط تحریریه ستاوین