فرم و شکل باید بر مبنای عملکرد معمار شکل گیرد , روایت سیاوش تیموری از نیازهای معماری امروز

معمار سرشناس ایرانی معتقد است که تنها تمرکز بر فرم و شکل سبب نمی‌شود که یک اثر معماری قابل توجه و استاندارد اجرا شود.

سیاوش تیموری، معمار سرشناس و دارنده نشان عالی انجمن مفاخر معماری ایران بر لزوم توجه به اصالت معماری تأکید کرد و در این باره به خبرنگار هنرآنلاین گفت: اصالت معماری از جمله معیارهای یک ساختمان خوب است بنابراین جزئیاتی که عموماً وارداتی هستند، در وهله دوم ماجرا قرار می‌گیرند البته مبحث اقتصادی نیز در کیفیت آثاری که ارائه می‌شود، تأثیرگذار است اما یقیناً برای انتخاب یک ساختمان خوب و مناسب، معیار قضاوت ما بر روی ترکیب فضاهاست که در نتیجه به فضاهای عملکردی و یک معماری خوب و معقول می‌انجامد.

او افزود: اگر فرم و شکل بر مبنای عملکرد تبلور یابد همیشه قابل بحث و قبول است اما وقتی صرفاً روی فرم و شکل مانور داده می‌شود، من به یاد حرف گوته می‌افتم که فرم اگر تابع عملکرد نباشد مد است.

این طراح و معمار سرشناس ورزشگاه پارک ده پرنس؛ تأکید کرد: تابعیت معماری از مد امکان‌پذیر نیست زیرا مد دارای زمان تولد و مرگ مشخص است. نظیر مدل ماشین‌ها اما معماری از این عرصه‌ها فراتر است؛ بنابراین نمی‌توان تصور کرد بعد از چند روز یا چند سال از بین برود.

تیموری با اشاره به معماری گذشته ایران، بیان کرد: اگر فضا تعبیر عملکرد باشد حتماً به یک نظام تشکیلاتی معقول و قابل قبول نظیر خانه بروجردی‌ها یا طباطبایی‌ها دست می‌یابد. کما اینکه امروز کسی نمی‌تواند از  این نمونه‌ها تقلید کند زیرا منطق آن‌ها از آن زمان تا امروز دارای شناسنامه است و کهنه نمی‌شود.

او ادامه داد: بسیار اندک پیش می‌آید که ما امروز در معماری که دیده‌ایم، بتوانیم تعبیری این‌چنینی نظیر خانه بروجردی‌ها یا طباطبایی‌ها داشته باشیم.

این هنرمند برگزاری مسابقه ساختمان سال را اتفاق مثبتی خواند و در این باره گفت: مسابقاتی نظیر ساختمان سال می‌توانند بر روی بینش جامعه معماری و کارفرمایان مؤثر واقع شوند زیرا صحبت درباره هنر معماری و معیارهای این‌چنینی سبب می‌شود که بسیاری از کارفرمایان دست معماران را برای اجرای کار باز بگذارد.

تیموری تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از اشتباهات معماری نتیجه خواسته کارفرمایان است. کارفرمایان ما تا زمانی که نتوانند به معماری نظیر پزشکی احترام نگذارند و نظرات خود را تحمیل کنند، معماری نمی‌تواند مستقل شود البته قبول دارم که سفارش دهنده باید خواسته خود را مطرح کند اما برای اجرای این درخواست‌ها باید دست معمار باز باشد. بسیاری از مواقع پیش می‌آید که یک معمار نظرات کارفرما را که غیراصولی است، نمی‌پذیرد اما سایرین آن را اجرا می‌کنند و همین سبب می‌شود که ما شاهد ادامه این روند باشیم.

او درباره احیای معماری گذشته ایران گفت: با توجه به مبانی و اصول درست، معماری گذشته ما می‌توانست ادامه یابد اما نشد البته امروز تکنولوژی ما در حدی است که می‌توانیم رشد داشته باشیم اما نباید ادای معماری گذشته خودمان را در بیاوریم زیرا دیگر کاربردی نیست.

این معمار برجسته تأکید کرد: در قدیم هر خانه‌ای برای پخت نان تنور داشت اما امروز چنین بخشی دیگر کاربردی نیست. بنابراین باید معماری بر مبنای نیاز روز تعبیر و طراحی شود زیرا فضا تعبیرات متفاوتی یافته و زندگی ما به روز شده است اما اینکه معماری ما بوی گذشته‌ها را بدهد، بحث دیگری است.

تیموری اضافه کرد: فضاهای داخلی ما با نگاهی به گذشته، می‌تواند تعبیر اندرونی و بیرونی را داشته باشد زیرا ما ایرانی‌ها به جداسازی فضای خصوصی بسیار معتقدیم اما متأسفانه این اتفاق هنوز رخ نداده است.

او در پاسخ به اینکه آیا، امکان طراحی آپارتمان‌ها بر مبنای معیارهای ایرانی و معماری سنتی وجود دارد، گفت: امکان تطبیق فضای آپارتمان‌ها با سلیقه ایرانی وجود دارد کما اینکه من در خانه خود چنین اقدامی را اجرا کرده‌ام. به این معنا که مخاطب زمانی که وارد خانه می‌شود، فضا لایه‌های مختلفی را برای کشف کردن ارائه می‌کند و حریم‌ها تعیین شده است. چنین اقدامی امکان‌پذیر است اما متأسفانه تا امروز حرکتی در این راستا صورت نپذیرفته است.