گنجایش : بیش از 40 هزار نفر
طول : 420 متر
عرض : 290 متر
ارتفاع گنبد (بیرونی) ۸۵ متر (۲۷۹ فوت)
قطر گنبد (بیرونی) ۳۲٫۲ متر (۱۰۶ فوت)
مناره(ها) : ۴
ارتفاع مناره : ۱۰۷ متر (۳۵۱ فوت)
هزینه ساخت : 2 billion درهم امارات (دلار آمریکا545 million)
در این پست با شبکه هنر و معماری ستاوین همراه باشید تا نگاهی به سومین مسجد بزرگ جهان ( در زمان نشر خبر ) , مسجد شیخ زاید در شهر ابوظبی، کشور امارات داشته باشیم ... نام کامل عربی , مسجد الشیخ زاید بن سلطان آل نهیان می باشد . این مسجد بعد از مسجد الحرام و مسجد النبی سومین مسجد بزرگ جهان است و یکی از نقاط دیدنی امارات متحده عربی بهشمار میآید. نام این مسجد از شیخ زاید بن سلطان آل نهیان گرفته شدهاست که بنیانگذار و نخستین رئیس کشور امارات بوده و در همین مسجد دفن شدهاست . او در ۲۰ رمضان ۱۴۲۵ ه. ق (۴ نوامبر ۲۰۰۴ میلادی) درگذشت و قبر وی در سمت شمال مسجد واقع شدهاست این مسجد بهطور رسمی در ماه رمضان در سال ۲۰۰۷ میلادی گشوده شد. ( منبع متن : ویکی پدیا )
مسجد شیخ زاید بین سال های 1996 تا 2007 ساخته شد. این مسجد توسط یک معمار سوری به نام یوسف عبدلکی ساخته شده است. مساحت این مسجد 290 در 420 متر است که در ناحیه ای 2 هکتاری واقع شده و دارای پارکینگ نیز می باشد. مرکز مسجد بزرگ شیخ زائد (SZGMC) در کنار مناره غربی واقع شده است. این مکان امور روزمره را برگزار می کند و مرکزی برای یادگیری و کشف فعالیت های فرهنگی و برنامه های بازدید نیز می باشد.
کتابخانه این مسجد در در شمال شرق مناره قرار دارد که در آن کتاب های کلاسیک و نشریاتی اسلامی با موضوعات متنوع موجود است مانند علوم، تمدن، خوش نویسی، هنر و تعدادی سکه قدیمی که تاریخ آن به 200 سال قبل باز می گردد. این مجموعه متشکل از موادی است به زبان های عربی، انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی، آلمانی و کره ای.
دو سال متوالی این مسجد دومین مکان محبوب“TripAdvisor” انتخاب شد.
ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی است. این بزرگترین مسجد امارات و مکان اصلی برای برگزاری نماز جمعه و عید فطر است. این مسجد در منطقهای بزرگ میان دو پل «مصفح» و «مقطع» در مدخل جزیرهٔ أبوظبی قرار دارد. اگرچه ورود به مسجد برای نامسلمانان در امارات ممنوع است ولی این مسجد برای امکان بازدید گردشگران یک استثناء است. روزانه دهها زن غربی از مسجد شیخ زاید آل نهیان ابوظبی به عنوان سومین مسجد بزرگ پس از حرمین شریفین، بازدید میکنند که با توجه به اینکه این مسجد به روی غیرمسلمانان باز است، آنها هم به احترام مکان معنوی مسلمانان با پوششهای اسلامی یعنی یک عبای بلند مشکی و پوشش سر وارد این مسجد میشوند.
هزینهٔ ساخت این مسجد (دو میلیارد و ۱۶۷) میلیون درهم امارتی بودهاست. اولین نماز در مسجد نماز عید قربان (عید الأضحی)، سال ۱۴۲۸ هجری قمری برابر با ماه دسامبر ۲۰۰۷ میلادی برگزار شد که هنوز اعمال بناء مسجد بطور کامل پایان نیافته بود. مساحت اجمالی مسجد (۴۱۲٬۲۲) متر مربع است،
به غیر از دریاچههای اطراف خارجی مسجد. مسجد شیخ زاید، سومین مسجد جهان است از ناحیهٔ مساحت، ودهمین مسجد جهان از لحاظ حجم وبزرگی مسجد. در سال ۱۹۹۶ میلادی، بفرمان شیخ زاید بن سلطان آل نهیان حاکم وقت امارت ابوظبی دستور بنا این مسجد صادر شد. مسجد روی تپه أی بهارتفاع ۹ متر از سطح زمین بنا شدهاست.
قبهها و منارههای مسجد :
طبق بررسیهای صورت گرفته از سوی سازمان کنفرانس اسلامی (منظمهٔ مؤتمر اسلامی) از مرکز ابحاث تاریخ وفنون (قبه) أصلی (رئیسی) مسجد شیخ زاید، بزرگترین و نخستین (قبه) درجهان است بأرتفاع (۸۳) متر، وقطر داخلی آن (۸ر۳۲) متر میباشد، و از لحاظ مساحت نیز مسجد شیخ زاید بعد از حرمین شریفین سومین مسجد جهان محسوب میشود.
همچنین (ارسیکا) تأکید کرده أند که وزن قبهٔ اصلی هزار تن است، و از زخارف و گچبری عجین شده با ألیاف نباتی که از شاه کارهای فنانین و اساتید مراکشی است و مخصوصاً برای مسجد تهیه وتصمیم شده ساخته شدهاست، باضافهٔ آیاتی از قرآن مجید بر روی دیوارهای آن حک شده ، وقبهٔ اصلی مسجد را تزیین نموده است. عدد گنبدهای مسجد (۵۷) گنبد میباشند که مختلف و متفاوت است و بر سر رواقها خارجی ، و مداخل اصلی وجانبی قرار دارند ، تماماً با رخام و مرمر سفید واعمال گچبری بسیار زیبایی پوشاندهاست، گنبد مسجد شیخ زاید در ابوظبی، یکی از بزرگترین گنبدهای موجود در جهان شناخته شد.
از ابتدا قرار بود مسجد شیخ زاید به سازه ای نمادین در کشور امارات و کل دنیا بدل شود و از این رو محل ساخت مسجد اهمیت ویژه ای داشت. به این ترتیب برای ساخت مسجد، ورودی شهر جزیره ای ابوظبی (1) را در نظر گرفتند تا با ورود از هر یک از سه پل منتهی به جزیره، به راحتی بتوان مسجد شیخ زاید را پیدا کرد.
در ساخت مسجد شیخ زاید از معماری ایرانی، مغولی و هندی-اسلامی بهره گرفته شده و در طراحی بخش های مختلف، از بناهای شاخص این سرزمین ها الهام گرفته شده است. طراحی مسجد شیخ زاید بر عهده یوسف عبدلکی (Yousef Abdelky) بود و ساخت آن را شرکت صنعتی و ایتالیایی سالینی امپرگیلو (Salini Impregilo) در دست داشت. با نگاهی به معماری خاص این ساختمان، بیش از هر چیز جزییات منحصر به فرد و ترکیب یکپارچه آن ها جلب توجه می کند. یعنی در مجموع هر عنصر معماری در مسجد شیخ زاید با چنان دقتی در کنار دیگر عناصر قرار گرفته که نه تنها منحصرا زیباست بلکه در ساخت تصویری یکپارچه و چشمگیر هم نقش دارد.
از جمله نکاتی که تمایز مسجد شیخ زاید را در معماری بنا پر رنگ می کند، رنگ سفید و یک دست آن است که به سبب وجود مرمر اعلاست. این سنگ مرمرها که از کشور مقدونیه وارد شده اند، در کیفیت حرف اول را می زنند و در معماری و مجسمه سازی بسیار مورد توجهند. البته در کل برای ساخت مسجد شیخ زاید استفاده از مصالحی را در اولویت قرار دادند که نه تنها برای طراحی مسجد مناسب که بسیار بادوام بودند. از آن جمله می توان به طلا، سنگ های نیمه قیمتی، بلور و سرامیک اشاره کرد. در نهایت هنرمندان و مواد اولیه از کشورهای سرتاسر دنیا گرد هم آمدند و نتیجه همکاری 11 ساله آن ها به زیباترین شکل ممکن به دست آمد. از جمله کشورهایی که در این زیبایی به نحوی سهم دارند می توان به هند، ایران، ایتالیا، آلمان، مصر، ترکیه، مراکش، پاکستان، مالزی، چین، انگلیس، نیوزیلند و جمهوری مقدونیه اشاره کرد.
ابعاد مسجد شیخ زاید 420 در 290 متر است و در مجموع مساحتی در حدود 12 هکتار را در بر می گیرد. ارتفاع ساختمان از کف تا سقف برابر با 33 متر است و همان طور که گفته شد می تواند بیش از 41 هزار نفر را در خود جای دهد. تنها سالن اصلی مسجد، گنجایشی 7 هزار نفری دارد و همچنین دو سالن کوچکتر مسجد هر کدام می توانند 1500 نفر را در خود جای دهند. بد نیست بدانید یکی از این سالن های کوچک، به خانم ها اختصاص دارد و باقی بخش ها مردانه هستند!
تصنیف بزرگی مسجد از لحاظ عمرانی در شمار دهمین مسجد جهان اسلامی آمدهاست، ظرفیت مسجد ۴۰۹۶۰ هزار نفر نمازگذار در یک وقت میباشد. همچنین از معالم جاذبهای مسجد وجود چهار مناره که أرتفاع هر مناره (۱۰۶) متر است، و در چهار رکن از صحن خارجی مسجد قرار دارد و بر زیبایی مسجد افزودهاست.
پهنای (قالیچه) «سجاده» قاعهی اصلی مسجد (۷۱۱۹) متر مربع است، و یکی از بزرگترین سجادههای جهان است، این قالیچه یکی از شاهکارهای مصمم بزرگ ایرانی (علی خلیقی) است، در این قالیچه (سجاده) ۳۵ تن پشم و پنبه و ابریشم به کار رفتهاست. در ساخت این سجاده ۱۲۰۰ نفر از حرفیین از نیشابور شرکت داشته أند. این فرش بزرگ به دست هنرمندان ایرانی برای مسجد شیخ زاید بافته شدهاست، و نیز بزرگترین لوستر جهان نیز توسط شرکتهای اروپایی ساخته شدهاست. همجنین معاون شهردار ابوظبی بیان نمودهاست که گنبد مسجد شیخ زاید در ابوظبی، یکی از بزرگترین گنبدهای موجود در جهان شناخته شدهاست. این گنبد (قبه) با ارتفاع ۸۳ متر وقطر داخلی ۳۲٫۸ متر و با قطر خارجی ۴۲ متر، بزرگترین گنبد جهان است و وزن این گنبد بیش از یک هزار تن میرسد.
تالار نمازخانه اصلی به خودی خود یک اثر هنری تمام عیار است. سانتیمتر به سانتیمتر فضا، از کف تا سقف، چنان با جزئیات دقیق نقش شده که بازدیدکنندگان را متحیر میکند. کف نمازخانه با بزرگترین فرش دستباف جهان فرش شده است. حدود 1200 هنرمند نهایت مهارت خود را به کار بردند تا طرح دکترعلی خلیقی از نسل سوم طراحان فرش را جان ببخشند. اگر از فرشها چشم بردارید و بالا را نگاه کنید به همان اندازه شگفتزده خواهید شد. مسجد در مجموع هفت چهلچراغ کریستال دارد که بزرگترین آنها با 12 تن وزن، به همراه چهلچراغهای کوچکتر به وزن هشت تن، تالار نمازخانه اصلی را روشن میکنند. این چهلچراغها با ظرافت کامل ساخته شدهاند و در تزئین آنها از کریستالهای ظریف سواروسکی استفاده شده است.
دیوارهای سالن اصلی نیز از سنگ مرمر ساخته شده و همراه با سقف از طرحهای زیبا و ظریف پوشیده شدهاند. محراب اصلی به نشانه بندگی و احترام مومنان با تلفیق 99 نام خداوند به زبان عربی تزئین شده است.
تذکر : استفاده از مطالب وب سایت ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است . کلیه حقوق، محتوا و طراحی سایت متعلق به وب سایت ستاوین میباشد. در غیر این صورت مراتب از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد .
دوستان و همراهان عزیز ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) ، با نظرات و پیشنهادات سازنده خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب و اهداف مان، که همانا ارتقا جایگاه و فرهنگ معماری می باشد ، یاری کنید . منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم . . .
ترجمه شده توسط تحریریه ستاوین