معماری انسان‌ محور و همگام به طبیعت , کتاب معماری اکولوژیک و مدیریت انرژی

یکی از اهداف معماری اکولوژیک ؛ یکپارچگی بی‌خطر و ملایم با محیط زیست است. به گزارش هنرآنلاین، کتاب "معماری اکولوژیک و مدیریت انرژی" از سری کتاب‌های فناوری‌های آینده در معماری و شهرسازی، تألیف هادی محمودی‌نژاد؛ دکترای معماری با گرایش بیونیک و پژوهشگر مطالعات بین‌رشته‌ای زیستی در معماری است. ضمن پرداختن به مباحث مرتبط با معماری اکولوژیک و مزایا و الزامات آن، مدیریت انرژی را با ذکر نمونه‌هایی موفق به‌عنوان موضوعی مهم و محوری در این زمینه تشریح می‌کند.

معماری یا طراحی اکولوژیک در تعریفی ساده عبارت است از هر نوع طراحی که اثرات زیست‌محیطی مخرب را با فرایندهای زندگی به حداقل برساند. تعریف طراحی اکولوژیک زمانی به‌کار می‌آید که با دید مثبت به آن نگاه کنیم و تلاش ما رسیدن به طراحی سبز باشد و نه فقط کنارآمدن با محدودیت‌های آن. یکی از جنبه‌های اساسی سیستم‌های طبیعی آن است که اکوسیستم‌ها و تمامی بیوسفر نسبتاً پایدار و برگشت‌پذیرند.

توانایی سیستم‌های طبیعی در مقابله با تخریب‌ها و بازگرداندن آن‌ها از شُک‌های منظمی که به آن‌ها وارد می‌شود، اصلی مهم در نگهداری و مدیریت سیستم‌های اکولوژیک است. حفظ یکپارچگی و دست‌نخوردگی شبکه موجودات، عملکرد و فعالیت‌های آن‌ها درون اکوسیستم و شبکه‌ای که سیستم‌های مختلف را به یکدیگر ارتباط می‌دهند، برای تضمین پایداری و حیات آن‌ها لازم است. به‌طور کلی معماری پایدار را می توان معماری دانست که نسبت به ویژگی‌ها و شرایط محیطی، مکانی پاسخگو بوده و کمترین صدمات را به محیط زیست بزند.

انسان‌محوری

در پیش گفتار این کتاب آمده است: "اصل "طراحی برای انسان"، شاید مهم‌ترین اصل از معماری پایدار است. این اصل، ریشه در نیازهایی دارد که برای حفظ و نگهداری عناصر زنجیره‌ای اکوسیستم لازم است که آن‌ها نیز به نوبه خود بقای انسان را تضمین می‌کنند. این اصل دارای سه استراتژی نگهداری از منابع طبیعی، طراحی شهری-طراحی سایت و راحتی انسان است که تمرکزشان بر افزایش همزیستی بین ساختمان و محیط بیرون از آن و بین ساختمان و افراد استفاده کننده از آن‌هاست. در واقع می‌توان گفت که برای رسیدن به معماری پایدار، طراح باید این مراحل و اصول را که تعریف‌کننده یک چارچوب اصلی برای طراحی پایدار است را در طرح خود لحاظ و برحسب مورد، ترکیب و متعادل کند؛ اهمیت دادن به زندگی انسان‌ها و حفظ و نگهداری از آن در حال و آینده، کاربرد مصالحی که چه در هنگام تولید و یا کاربری و حتی تخریب با محیط خود همگن و پایدار باشند، حداقل استفاده از انرژی‌های سوختی و حداکثر بکارگیری انرژی‌های طبیعی، حداقل تخریب محیط زیست، بهبود فیزیکی و روانی زندگی انسان‌ها و کلیه موجودات زنده و هماهنگی با محیط طبیعی. هدف از طراحی این ساختمان‌ها، کاهش آسیب بر روی محیط، منابع انرژی و طبیعت است."

بی‌خطر برای محیط

"هدف از طراحی اکولوژیک یکپارچگی بی‌خطر و ملایم با محیط است. در اصل در طراحی اکولوژیک روند و فعالیت‌های انسانی با روند الگوهای وسیع‌تر و تمایلات فیزیکی طبیعت هماهنگ شده‌اند. فرضیه و پیامد غالب در طراحی اکولوژیک، یکپارچگی تمامی سیستم‌های انسان‌ساخت با فرایندها و سیستم‌های طبیعی در بیوسفر است. منظور از بیوسفر کلیه نقاط قابل زندگی بر روی کره زمین است که واجد حیات بوده و یا استعداد وجود حیات را دارا هستند. محیط طبیعی یا بیوسفر را می‌توان ترکیبی ناهمگن یا موزائیکی از اکوسیستم‌ها دانست که آن‌را به‌صورت یک کل واحد شکل داده‌اند. تغییرات و ایجاد زوال در اکوسیستم‌ها باعث ایجاد تغییرات و زوال در محیط طبیعی خواهد گردید. بنابراین اساس طراحی اکولوژیک بر پایه نظریه اکوسیستم‌ها و در مسیر احیاء و پایداری آن‌ها و ایجاد رابطه ملایم بین سیستم‌های انسان‌ساخت با اکوسیستم‌های طبیعی است."

بحران آلودگی محیط زیست

"بحران انرژی، آلودگی محیط زیست، پدیده گرم شدن زمینه و جزیره گرمایی شهرهای بزرگ از مسائل قرن حاضر در سراسر دنیا محسوب می‌شود که همه اینها موجب می‌شود که انرژی زیاد صرف گرم و خنک کردن فضاها شوند که باید به نوعی با استفاده معقول از منابع طبیعی و مدیریت مناسب ساختمان‌سازی به حفظ منابع طبیعی محدود کمک کنیم و مصرف انرژی را کاهش دهیم که یکی از این راهکارها، طراحی ساختمان‌های پایدار یا سبز می‌باشد که در این بناها باید از اتلاف انرژی جلوگیری شود و با ارائه راه‌حل‌هایی باعث استفاده مجدد از انرژی شوند که در معماری اکوتک سعی بر این است که بناهایی سامخته شوند که نه تنها از اتلاف انرژی جلوگیری نمایند، بلکه باعث استفاده مجدد و بهینه از انرژی بازیافت شوند که در واقع یکی از مهم‌ترین شاخص‌های معماری پایدار، جلوگیری از اتلاف انرژی و تجدید انرژی و استفاده از فضای سبز در بناها می‌باشد. همچنین استفاده از مصالح و فناوری‌های مناسب با اقلیم، نقش مهمی در صرفه‌جویی انرژی دارند."

کتاب "معماری اکولوژیک و مدیریت انرژی" در 180 صفحه با شمارگان 300 نسخه به بهای 45 هزار تومان از سوی نشر طحان به بازار نشر عرضه شده است.