پایان بهسازی موزه هنرهای معاصر تهران تا آخر شهریور ماه

پایان بهسازی موزه هنرهای معاصر تهران تا آخر شهریور ماه

تفکیک فضا برای نگهداری بهتر آثار گنجینه

مظفری: مراحل مرمت موزه منتشر خواهد شد

با پایان مرمت گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران، بهسازی این موزه به مراحل پایانی نزدیک شده است. سرویس تجسمی هنرآنلاین: برنامه بازدید خبرنگاران از مرمت و نوسازی گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران روز سه‌شنبه 21 مرداد با حضور هادی مظفری مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی، احسان آقایی مدیر موزه هنرهای معاصر تهران و مجید حبیبی‌نژاد مدیر کنترل پروژه مرمت موزه هنرهای معاصر انجام شد.

در ابتدای این برنامه هادی مظفری با اشاره به افزایش زمان بهسازی موزه هنرهای معاصر گفت: امیدواریم که تا پایان شهریور کار بهسازی موزه پایان یابد و تلاش‌های شبانه‌روزی همکاران‌مان به نتیجه رسد. کاری که در اردیبهشت 97 آغاز شد به دلیل اهمیت کار، زمان بیشتری از پیش‌بینی‌های اولیه به طول انجامید. در زمان بازسازی فضای گنجینه برای جابجایی آثار هنری و بردن آنها به مکانی دیگر، می‌توانستیم به کار سرعت دهیم اما ممکن بود کیفیت نگهداری آثار کاهش پیدا کند. در این شرایط ممکن بود بازسازی گنجینه ظرف چند هفته به پایان برسد ولی ما ترجیح دادیم زمان را به نفع حفاظت بهتر آثار گنجینه افزایش دهیم.

مظفری ادامه داد: کار به‌‎سازی موزه در ۱۲ جبهه و دو فاز آغاز شد. فاز اول شامل ۱۳۰ جبهه‌ فرعی و فاز دوم دارای 80 جبهه فرعی بود. امروز در فاز دوم به پیشرفت ۹۸ درصد رسیدیم و در مجموع پروژه پیشرفت ۹۱ درصدی را شاهد هستیم. ۹ درصد باقی مانده نیز مربوط به انتقال آثار گنجینه به محل اصلی و آزمایشات ضروری تا پیش از افتتاح رسمی موزه است. سخت‌ترین بخش کار بازسازی موزه مربوط به گنجینه بود که این اتفاق افتاد و کار جابه‌جایی آثار به زودی انجام می‌شود. در دوران کرونا که بخش عمده‌ای از فعالیت‌های فرهنگی کشور به حالت نیمه تعطیل درآمد، موزه آخرین جایی بود که در ۲۸ اسفند تعطیل شد و از ۱۵ فروردین هم با ساعت‌های کاری طولانی بار دیگر فعالیت‌ها آغاز شد.

پس از آن مهندس حبیبی‌نژاد به بیان توضیحاتی درباره اقدامات صورت گرفته در گنجینه موزه پرداخت و گفت: در بحث بهسازی موزه با این مسئله مواجه بودیم که ابتدا باید بخش‌هایی از سازه باز می‌شد تا ببینیم چه آسیب‌هایی به آن وارد آمده است. بحث دوم خود فضای گنجینه بود که دچار فرسودگی شده و نم گرفته بود. از همه مهم‌تر بحث تاسیسات مکانیکال و الکترونیکال گنجینه بود و لازم بود که تاسیسات اختصاصی برای این قسمت در نظر گرفته شود و انجام این کار یک گام خیلی مهم در بهسازی موزه بود.

حبیبی‌نژاد افزود: با این رویکرد کار را در ۹ فضای اصلی گنجینه آغاز کردیم و با توجه به نیازهایی که در این چند سال به وجود آمده بود، تغییراتی در این بخش ایجاد کرده و به این فکر کردیم که برای آینده به چه تغییراتی نیاز است. هم اکنون سه بخش به گنجینه اختصاص دارد که گنجینه شماره ۱ برای آثار اصلی گنجینه، گنجینه شماره ۲ برای آثار کاغذی و گنجینه شماره ۳ برای مجسمه‌ها در نظر گرفته شده است. در کنار آن‌ها یک بخش با نام اتاق مرمت را نیز به این فضا اضافه کردیم و به دلیل ملاحظاتی که در زمینه استفاده از مواد شیمیایی مختلف در آن وجود دارد، سیستم هوایی خاصی برای آن در نظر گرفته شده است که از سایر خروجی‌های هوای موزه کاملا جداست.

او ادامه داد: مهم‌ترین بحث در گنجینه اصلی مسئله افزایش ظرفیت آن بود تا علاوه بر نگهداری بهتر آثار کنونی، پیش‌بینی برای اضافه شدن آثار در آینده نیز انجام شود. با توجه به این مسئله تعداد قفسه‌های ریلی گنجینه از ۸۶ به ۱۰۶ رسید که شامل ۱۳ قفسه ریلی متحرک و مابقی قفسه‌های ریلی ثابت است. کلیه بخش ماشینری گنجینه توسط مهندسان ایرانی انجام شده است. یکی از نکات مهم در جاگذاری این لاین‌ها آن بود که در زمان جلو و عقب شدن قفسه‌ها هیچ‌گونه ارتعاشی نباید در آنها وجود داشته باشد. بنابراین زمان بسیار زیادی صرف آزمایش‌های مکرر آنها شد و هم‌اکنون اثری که بر روی این قفسه‌ها قرار بگیرد با کمترین لرزش جا به جا می‌شود. با افزایش ظرفیت گنجینه این امکان به وجود آمد که چند ریل هم برای آثار بزرگ در نظر گرفته شود. قبلا چنین چیزی در گنجینه وجود نداشت و بعضی از تابلوهای بزرگ که روی ریل‌های قبلی جا نمی‌شدند در کنار دیوار نگهداری می‌شدند. نورپردازی و بهسازی کف و دیوارها نیز انجام شد و با توجه به اینکه برای ما مهم بود که اصالت موزه تغییری نکند، کف‌پوش‌های قبلی پرداخت شدند و تغییری در آنها ایجاد نشد.

مظفری هم در این زمینه گفت: در مرمت بناهای فرهنگی و تاریخی نکته مهم آن است که هیچ‌چیزی به فضا اضافه نشود و کسی که پس از بهسازی وارد محل می‌شود متوجه تفاوتی نسبت به گذشته نشود. کارهای بسیار زیادی در موزه انجام شده اما همه آن‌ها مخفی هستند و به چشم بیننده نمی‌آیند، اما در ویدئوهایی که به زودی از مراحل مرمت موزه منتشر خواهد شد همه این تغییرات به دید مخاطبان می‌رسد.

در ادامه حبیبی‌نژاد با اشاره به سیستم امنیتی و گرمایشی گنجینه گفت: یک سیستم هوارسان مستقل برای گنجینه تهیه کردیم تا دما و رطوبت این فضا به شکل دقیق اندازه‌گیری و تنظیم شود. سیستم‌های امنیتی و حفاظتی، دوربین‌های مداربسته، سیستم‌های اندازه‌گیری رطوبت هوا، تشخیص دود و نصب درهای ضد سرقت یکی از اقدامات مهم در این مجموعه بود.

ادامه این بازدید به گنجینه 2 و 3 اختصاص داشت. حبیبی‌نژاد در این بخش گفت: گنجینه شماره ۳ که قبلا مربوط به خدمات نمایشگاهی بود هم‌اکنون به آثار مجسمه اختصاص پیدا کرده است و تمام مسایل ضروری که در سالن‌های قبلی وجود داشت در این بخش نیز رعایت شده است. قفسه‌های چوبی که در زمان ساخت موزه در این محل قرار گرفته بود نیز پس از بازسازی دوباره در جای خود نصب‌شده‌اند تا مورد استفاده قرار گیرد. برای تعدادی از مجسمه‌ها که پایه نداشتند نیز پایه سفارش داده شده است.

حبیبی‌نژاد افزود: راهروی مقابل گنجینه نیز تبدیل به یک سالن بزرگ شده تا خدمات نمایشگاهی مانند عکاسی، آمادگی آثار و... در این فضا انجام شود. تمام لوله‌های فاضلاب این منطقه کاملاً زنگ‌زده بود و حدود ۱۵۰۰ متر لوله و نزدیک ۱۰۰۰ متر کابل برق در این بخش استفاده شد. همین اعداد نشان دهنده حجم بالای کاری است که در گنجینه انجام شده است.