مدل جدید اداره کلانشهرها در لایحه دولت

معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور مطرح کرد:
مدل جدید اداره کلانشهرها در لایحه دولت

تحقیقی نشان می دهد در طول سالهای ۸۵- ۱۳۷۸ عمر متوسط شهرداران ایران دو سال و ۶ ماه بوده است و این مدت برای شهرداران کلانشهرها کمتر از دوسال بود.

انتخاب شهردار توسط مردم یکی از پیشنهادات لایحه مدیریت شهری است که در حال حاضر در کمیسیون ویژه کلان شهرها در حال بررسی است . مدیران دولتی خوشبینانه معتقدند این لایحه امسال به سر انجام می رسد .

معاون امور شهرداریهای سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور با اشاره به لزوم انتخاب مستقیم شهردار توسط مردم گفت: بررسی تجارب جهانی حکایت از کاربرد مدلهای گوناگون مدیریت شهری دارد. مدلهایی با تعاریف، ویژگی ها و چارچوب های نهادی و قانونی مشخص در کشورهای مختلف اجرا شده است. در ایران رایج ترین مدل مدیریت شهری، مدل «شورا- مدیر شهر» بوده است که تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که این مدل دارای ضعف‌های اساسی است.

علی نوذرپور ادامه داد : عدم تفکیک رهبری سیاسی از مدیریت تخصصی، محدود بودن وظایف نهادهای مدیریت شهری، یکسان بودن مدل اداره امور شهر در تمام شهرهای کشور، ضعف مکانیسم های نظارت و تعادل بخشی در تنظیم رابطه شورا و شهردار، عدم شکل گیری شورا‌های محله‌ای و منطقه ای زیر مجموعه شوراهای شهر و انتخاب مستقیم و یک جای شهروندان از ضعف های این سیستم است .

نوذرپور اضافه کرد: در لایحه مدیریت شهری تقدیمی وزارت کشور به هیات دولت یازدهم، مدل دیگری برای شهرهای مراکز استان و باجمعیت بیش از دویست هزار نفر پیشنهاد شده است. در این مدل شهرداران به صورت مستقیم توسط مردم انتخاب می شود.

به گزارش بلدیه وی با اشاره به  مشارکت شهروندان در مدل پیشنهادی دولت برای انتخاب شهردار گفت: منظور از مشارکت، قدرت تاثیرگذاری بر تصمیمی گیری ها و سهیم شدن شهروندان در قدرت است. انتخاب مستقیم شهردار در کنار انتخاب اعضای شوراها، معیار مشارکت شهروندان را در مجموع ارتقاء می دهد و به دلایلی چون شفاف شدن مرز مسئولیت بین شهردار و شورا، تفکیک مسئولیت اجرایی از قانونگذاری و در نهایت امکان پیگیری برنامه های انتخاب شهردار درصد مشارکت شهروندان را در انتخابات ارکان مدیریت شهری (شورا + شهردار) بیشتر می کند.

نوذرپور مسئولیت پذیری و پاسخگویی را به عنوان یکی از معیارهای سنجش مدل پیشنهادی عنوان کرد و گفت:مسئولیت پذیری بر حسابدهی مسئولان و تصمیم گیران در قبال شهروندان استوار است. این امر، شفافیت و قانونمندی را به دنبال خواهد داشت. مشخص شدن مرزهای مسئولیت و قدرت بین شهردار و شورا، مسئولیت پذیری و  پاسخگویی ارکان مدیریت شهری را افزایش می دهد. تفکیک قدرت این امکان را فراهم می سازد که کسانی که اعمال قدرت می کنند، در برابر شهروندان پاسخگو باشند.

انتخاب شهردار توسط مردم، مسئولیت اداره شهر را برعهده شهردار به درستی انجام می شود.در حال حاضر، ورود شوراها در حیطه مسائل اجرایی به ویژه دخالت در عزل و نصب کارکنان موجب اختلال کار کردی  در مدیریت شهری شده است.

به گفته معاون امور شهرداریهای سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشورانتخاب شهردار توسط مردم سبب  قدرت و اقتدار شهردارمی شود.

او توضیح داد:شهردار انتخابی توسط مردم به پشتوانه آرای مردم دارای اقتدار خواهد بود و از قدرت کافی برای بهره برداری از حضور بازیگران متعدد و موثر مردم در اداره  و توسعه شهرها برخوردار است. این امر موجب هم افزایی نیروها و منابع در شهرها می شود.

نوذرپور با بیان این که انتخاب مستقیم شهردار در کنار انتخاب اعضای شورا به نهاد مدیریت شهری (شهردار +شورا) اقتدار بیشتری می دهد گفت: این مدل  امکان ویژه ای را برای پیگیری و تحقق اهداف، خواست ها و اولویت های محلی در برابر مقامات دولتی اعطا می کند.

معاون امور شهرداریهای سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور تاکید کرد:قدرت و اقتدار شهردار منتخب مردم امکان به کارگیری افراد ذی نفوذ و صاحبان قدرت و ثروت را در اجرای برنامه ها را فراهم می کند و با توسعه به ضرورت اعلام برنامه ها و سیاست ها در هنگام کارزار انتخابات و توجه به مسائل و مشکلات اساسی توسط نامزدهای سِمت شهرداری امکان پیگیری وعده ها و برنامه های اعلام شده توسط شهردار را میسور می سازد.

وی یکی از معیارهای مدل انتخاب شهردار توسط مردم را اثربخشی دانست و گفت: این معیار بر استفاده مناسب از منابع موجود برای تامین نیازهای شهروندان، ارائه خدمات شهری و رضایت شهروندان استوار است. اثر بخشی مکمل کارآیی در ارائه خدمات به شهروندان استو رضایت شهروندان عامل کلیدی در سنجش اثر بخشی فعالیت نهادهای محلی است. شهردار منتخب مستقیم مردم با ایجاد هم افزایی ناشی از توان شبکه سازی و ایجاد شراکت بین بازیگران متعدد در عرصه حیات شهری، موجب رضایت شهروندان را بهتر و بیشتر فراهم می کند.

ثبات در مدیریت از دیگری معیارهای  عنوان شده از سوی نوذرپور برای مدل انتخاب شهردار توسط مردم است .

به اعتقاد نوذرپور ،چهار الی پنج سال، مدت متعارفی است که در نظام های انتخاباتی برای اجرایی کردن برنامه ها و ارزیابی عملکرد مدیریت ها مورد توافق قرار گرفته است و معمولا اعمال می شود. این موضوع به آن معنی است که در کمتر از این زمان، امکان اجرای برنامه ها، پرداختن به امور بنیادی و اساسی و اجرای پروژه های میان مدت وجود ندارد.

در مدل انتخاب شهردار توسط شورای اسلامی شهرها، جای اصل و استثناء در طول عمر مدیریتی شهرداران تغییر کرده است. تعداد محدودی از شهرداران منتخب شورا این سمت را برای ۴ سال حفظ می کنند.

و اغلب در ابتدا یا میانه راه مجبور به استعفا و یا برکناری می شوند. تحقیقی نشان می دهد در طول سالهای ۸۵- ۱۳۷۸ عمر متوسط شهرداران ایران دو سال و ۶ ماه بوده است و این مدت برای شهرداران کلانشهرها کمتر از دوسال بود.

در حالی که انتخاب مستقیم شهردار با توجه به اینکه امکان برکناری او را به موارد استثنایی محدود می کند موجب ثبات در مدیریت شهری را فراهم  می کند.

وی تاکید کرد : عدم انتخاب شهردار توسط شورا، هماهنگی بین  شورا و شهردار را کاهش نمی دهد و ضعف همکاری بین این دو رکن مدیریت شهری را می باید در فقدان سازوکار نظارت و تعادل بخشی در رابطه شورا و شهردار جستجو کرد. بنابراین جدای از نحوه انتخاب شهردار – مستقیم یا غیر مستقیم – باید سازوکارهایی را طراحی کرد که موازنه قدرت بین شورا و شهرداری را برقرار کرده و از جدال ها و کشمکش ها جلوگیری کرد.

منبع : شبکه اطلاع رسانی صما