ضربه تحریم‌ها به جهانی شدن هنر ایران / بازگشت امید به تدبیر

 محمود دولت‌آبادی، علیرضا سمیع‌آذر، علی رهبری، علی باباچاهی، داریوش فرهنگ و مسعود رایگان درباره تاثیرات توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران می‌گویند.
23 تیرماه 1394 روزی تاریخی برای ملت ایران شد و شادی غیر قابل وصفی را برای جامعه ایرانی به ارمغان آورد، هنرمندان نیز در این میان با مردم هم‌صدا و پیروزی دیپلماتیک هسته‌ای را به ملت شادباش گفتند. اما 23 تیرماه فصلی نو برای خواست ملت ایران در جهت دستیابی صلح‌آمیز به انرژی هسته‌ای بود. 12 سال چالش‌های سیاسی که تحریم‌های مختلفی را برای ایران و همین طور فشارهای اقتصادی را برای ملت ایران به همراه داشت، سرانجام با پایمردی ملت توانست در یک معادله دیپلماتیک حل و سرآغازی باشد برای رسیدن به گام‌های بعدی خواست ملت ایران. در این راه هنرمندان نیز در حمایت از تدبیر به امید رسیدن روزهای باشکوه‌تر برای ایران هم‌نوا با ملت در این عرصه صبر و تلاش کردند و حال در این پیروزی با مردم که مخاطبان آنها نیز هستند به تهنیت‌گویی بر آمده‌اند. البته دیدگاه  این هنرمندان به ضربه‌ای که تحریم‌ها به جهانی شدن هنر ایران زد و همچنین چه تاثیراتی بر هنر داخلی داشت نیز قابل توجه است که در ادامه آنها را مرور خواهیم کرد.

محمود دولت آبادی: حل این معضل بی‌تردید در بهبود فرهنگ و هنر کشور بی‌تاثیر نخواهد بود

محمود دولت آبادی در واکنش به توافق هسته‌ای ایران می‌گوید؛ حل این معضل بی‌تردید تاثیرات خود را در جنبه‌های مختلف ازجمله در فضای فرهنگ و هنر کشور خواهد گذاشت.

محمود دولت آبادی نویسنده برجسته معاصر و خالق شاهکار ده جلدی "کلیدر" در واکنش به توافق هسته‌ای ایران به خبرنگار تئاتر هنرآنلاین گفت: من همواره امیدوار بودم که این معضل حل شود و حل این معضل بی‌تردید تاثیرات خود را در جنبه‌های مختلف ازجمله در فضای فرهنگ و هنر کشور خواهد گذاشت.

این نویسنده ضمن ابراز خرسندی از وقوع این رویداد مهم تاریخی، ابراز امیدواری کرد فضای فرهنگی کشور به سمت و سوی تعادل سوق پیدا کند و تغییر و تحولی مطلوب در این عرصه مشاهده شود.

علیرضا سمیع‎آذر: تحریم‌ها، فرصت‌هاى هنرمندان ایران را نصیب همسایگان كرد

علیرضا سمیع‎آذر مدیر اسبق موزه هنرهاى معاصر تهران و مدرس تاریخ هنر معاصر درباره تاثیرات توافق هسته‎ای بر وضعیت هنرهای تجسمى به خبرنگار تجسمی هنرآنلاین گفت: مثل همه مردم من هم از توافق انجام شده بسیار خوشحالم و فکر می‌کنم این تحول می‎تواند علاوه بر عرصه‎های سیاسی و اقتصادی، برکات بسیاری در زمینه‎های فرهنگی، هنری و اجتماعی نیز به همراه آورد.

وی با بیان اینکه این اتفاق در قدم نخست فضای روانی جامعه را بهتر و مردم را خوشحال‎تر کرده است اظهار کرد: در چنین شرایطی فضای هنری كشور رونق بیشتری خواهد داشت و مبادلات هنری با سهولت افزون تر و وسعت بیشتر پى گیرى مى شود ؛ به علاوه در خارج از ایران نیز فضا برای ارائه آثار هنرمندان ایرانی مهیاتر خواهد شد. از نگاه من، این گشایش ها بسیار نؤید بخش است زیرا هنر در فضای بسته به سختی رشد می‏کند اما در یک فضای باز که امکان تبادل ارا وجود دارد خلاقیت هنری بروز و تبلور درخشان ترى خواهد داشت. لذا با حصول این توافق و به یمن پنجره‌های تازه‎ای که به سوی جهان بیش از پیش باز خواهد شد هنر ایران خواهد توانست تجربیات و دستاوردهای خود را به جهان معرفی کند.

نویسنده كتاب "انقلاب مفهومى" با تاكید بر این نكته كه با رونق اقتصادی کشور، شاهد مبادلات هنری بیشتر خواهیم بود افزود: افزایش این مبادلات تاثیر مثبتى بر زندگى هنرمندان خواهد گذاشت و سبب مى شود آنها با نگرانی معیشتی کمتر و فراغت خیال به كار خلاقه خویش همت كنند.

سمیع آذر همچنین درباره مشکلاتی که به واسطه تحریم‌ها در حوزه هنرهای تجسمی وجود داشت گفت: در چند سال اخیر شرایط در همه عرصه‌ها بسیار بغرنج شده بود؛ به ویژه انتقال آثار هنری به خارج از ایران و برگزاری نمایشگاه‌‏های هنری در خارج به سختی انجام می‏‌شد. به دلیل تحریم‎ها ، بسیاری به جهت شرایط دشوار انتقال پول، به سختى امکان خرید آثار هنرمندان ایرانی را داشتند. به علاوه حراج‌‏ها و مراکز نمایشگاهی کمتر برای همکاری با هنرمندان ایرانی پیش قدم مى‌شدند زیرا شرایط تحریم می‌‏توانست برای آنان دردسرآفرین باشد. گرچه تحریم هم اقلام هنری را شامل نمی‌شد اما بخاطر دشواری‌های عملیات مالی و بیمه و از آن مهمتر اثرات روانی تحریم بر اذهان جهانیان، خیلی‌ها از كار با هنرمندان ایرانی استنكاف می‌كردند.

او ادامه داد: این شرایط موجب شده بود كه هنرمندان ایرانی فرصت‎های بسیاری را برای حضور در نمایشگاه‎ها یا حراج‎ها از دست بدهند و بخش بزرگى از هنر، تنها در داخل ایران به حیات خود ادامه می‌داد. كاملاً طبیعى‌ست كه در شرایط تحریم حفظ موقعیت جهانی هنر غیرممكن است و در بهترین حالت شاید بتوان در چارچوب یک جغرافیای محدود. آن را ترویج داد؛ طبیعت هنر این طور است كه در التهاب‌هاى سیاسی و اقتصادی به محاق مى‌رود.

نویسنده كتاب "اوج و افول مدرنیسم" افزود: ما با این خطر جدى روبرو بودیم كه با ادامه شرایط تحریم، توجه جهانى به هنر ایران رو به افول بگذارد و چنین آسیبى موجب از رونق افتادن موج فزاینده گرایش به هنر به خصوص اقتصاد نوظهور هنر در داخل ایران شود؛ زیرا بدون تعارف بخش عمده‌اى از بازار داخلى هنرى مرهون اطمینان به وجود بازار بزرگ‌تر بین‌المللى براى هنر ایران است.

این مدرس تاریخ هنر با بیان اینکه تحریم‏‌ها موجب شده بود فرصت‎های هنرمندان ایرانی نصیب هنرمندان کشورهای همسایه شود گفت: هنرمندان کشورهای همسایه ما در غیبت هنرمندان ایرانی به راحتی و بدون دغدغه فرصت داشتند تا در نمایشگاه‎ها و حراجی‏‌ها شرکت کنند زیرا شرکت‎ها و موسسه‎ها در صورت همکاری با هنرمندان ایرانی به مشکلات بسیاری برمی‏‌خوردند. من شاهد این موضوع بودم که حساب‎های یک شرکت انگلیسی به دلیل همکاری با هنرمندان ایرانی بسته شده بود و چنین مسائلی موجب بی‎رغبتی آنان به ادامه همکاری با هنرمندان ایرانی می‏‌شد. امروز با از میان رفتن تحریم‎ها می‏‌توانیم شاهد درخشش بیشتر هنرمندان ایرانی باشیم و افزایش این امید كه شرایط برای حضور فعال تر هنرمندان ایرانی در عرصه‎ جهانی مهیا خواهد شد.

سمیع آذر در پایان تصریح كرد؛ فرهنگ و هنر ایران در سراسر تاریخ در سایه ارتباط وسیع و تعامل با سایر فرهنگ‌ها رشد کرده است و همواره بر ان بوده كه عناصر ارزشمند دیگر فرهنگ ها را جذب كند. به همین دلیل دنیا به چشم یك فرهنگ بالنده و زاینده به ایران مى‌نگرد. فرهنگ ما همیشه از دستاوردهای خوب دیگر فرهنگ‎ها استفاده و مسیر تکامل خود را در همراهی با دیگر فرهنگ‎ها طی كرده است؛ در حالی که تحریم‎ها چنین فرصت‎هایی را از ما گرفته بود. امروز دست کم شرایط روانی ما تغییر کرده است و هنر و فرهنگ ما با گشایش پنجره های تازه و وزیدن نسیمی كه ما را در منظری جهانی قرار خواهد داد، شرایط رو به رشدی را تجربه خواهد كرد.

علی رهبری: توافق بر زندگی تمامی اقشار جامعه تأثیرگذار خواهد بود

علی رهبری مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران ضمن ابراز شادمانی از این توافق به خبرنار موسیقی هنرآنلاین، گفت: همانطور که در جریان هستید من سال‌ها از وطنم دور بودم، با این وجود در تمام این مدت منتظر چنین روزی بودم. این مسئله کاملاً افتخارآمیز است و به‌طور حتم روی تمامی اقشار جامعه تأثیرگذار خواهد بود.

رهبری ادامه داد: اولین تأثیر آن روی هم‌وطنان ساکن خارج از کشور خواهد بود و باعث خواهد شد این موج منفی که علیه ایران بی‌خود و بی‌جهت تشکیل شده از بین برود. دومین تأثیر مربوط به اقشار متوسط جامعه است که از زیر بار این فشار بیرون آمده و بتوانند نفسی تازه کنند. جدا از تمامی این مسائل همین که می‌توانیم سرمان را با افتخار بالا گرفته و در کنسرت‌ها اجرایی سطح بالا در جهان به نظاره بگذاریم خود جای شکر دارد.

این رهبر ارکستر افزود: البته تمام این افتخارات را مدیون وزیر بااخلاق و تیم همراهش هستیم که توانستند به این مهم دست پیدا کنند. این وسط یک چیز را نباید فراموش کرد، آن هم اینکه این توافق تنها به معنی از بین بردن مشکلات مالی و مسائل اقتصادی نبوده و نیست. این موج منفی 15 سالی است دور ایران را گرفته است. به عنوان نمونه من زمانی که با نوازنده معروف پیانو ماریان لاپشانسکی بعد از حضورش در ایران و آن اجرای فوق‌العاده صحبت می‌کردم، او در کمال تعجب می‌گفت باورم نمی‌شود که ایران چنین کشوری با این سطح هنری بالا باشد. این نوزانده پیانو همچنین می‌گفت دائماً شاهد تبلیغات منفی علیه ایران در رسانه‌ها بوده است.

مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران در پایان صبحت‌هایش به تأثیر بارز آن روی هنر اشاره کرد و گفت: این توافقات تأثیر مستقیم روی موسیقی کشور داشته و می‌تواند باعث باز شدن درب‌های فرهنگی کشور و معرفی موسیقی فاخر آن باشد.

علی باباچاهی: مهمترین واژه‌ای که به ذهنم می‌رسد ˝امنیت˝ است

علی باباچاهی با اشاره به توافقات هسته‌ای ایران و 1+5 در روز گذشته به خبرنگاه ادبیات هنرآنلاین گفت: توافقات هسته‌ای همچنان که بر عرصه‌های مختلف کشور، اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... تاثیر می‌گذارد تاثیر مستقیمی نیز بر عرصه فرهنگ کشور دارد.

او توضیح داد: از آن جایی که از "ادبیات" می‌توان به عنوان محور فرهنگی هر کشوری یاد کرد، باید بگویم این تاثیرات شامل تاثیر بر بخش ادبیات کشور هم می‌شود.

شاعر معاصر کشورمان ادامه داد: از طرفی دیگر باید به این نکته نیز توجه کرد که این توافقات هسته‌ای بر "فرهنگ" در معنای متوسع آن هم تاثیر خواهد داشت. فرهنگ به معنای اعم شامل گفتمان مردم، نحوه تفکر و همین طور مراودات و رفتار اجتماعی آنان نیز خواهد بود.

باباچاهی در سوال خبرنگار هنرآنلاین مبنی بر اینکه بعد از شنیدن خبر توافقات هسته‌ای چه حسی به شما دست داد، گفت: طبیعتا خوسحال شدم. خوشحالی من به تدریج شکل گرفت و کمی که گذشت این حس شادی تکمیل شد اما این خوشحالی چنین نبود که من خیلی هیجان زده شوم. بگذارید برای روشن‌تر شدن این حرفم یک مصداق بیاورم: من آن قدر خوشحال نشدم که چنان دست روی بوق ماشین بگذارم که همسایه طبقه دوازدهم ساختمان‌مان هم کر شود.

باباچاهی ادامه داد: این را من البته از روی بدبینی نمی‌گویم. یعنی اگر بخواهم این حسم را تببین کنم می‌گویم مطلقا از روحیه بدبینی من سرچشمه نمی‌گیرد، نه... به نظر من این یک دلیل سرشتی دارد... یعنی نهاد من از بدو تولد تا به امروز با مجموعه‌ای از عناصر متضاد شکل گرفته است. برای همین هم معمولا در برابر اتفاق‌های خیلی خوب و رویدادهای مثبت چندان هیجان زده نمی‌شوم.

باباچاهی گفت: اما باید بگویم که اگر به جای شنیدن خبر توافقات هسته‌ای خبری مبنی بر عدم تحقق آن می‌شنیدم به یقین ناراحت و افسرده می‌شدم. بدیهی است که این توافقات هسته‌ای در ابعاد گسترده داخلی و حتی جهانی تاثیر خواهد داشت.
باباچاهی گفت: شنیدن این خبر باعث می‌شود افکار و احساسات بسیاری در ذهن و درون من شکل بگیرد. به نظر من در این میان مهمترین واژه‌ای که می‌تواند سربرکشد واژه "امنیت" است. این توافقات موجبات "امنیت" در زمینه‌های مختلف را به وجود خواهد آورد.

داریوش فرهنگ: امیدوارم بعد از توافق شاهد رشد فضای فرهنگ و هنر در کشور باشیم

داریوش فرهنگ کارگردان و بازیگر سینما و تلویزیون ابراز امیدواری کرد پس از توافق توافق جامع هسته‌ای ایران و 1+5 شاهد رشد فضای فرهنگ و هنر در کشور باشیم.

داریوش فرهنگ بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون درباره توافق هسته‌ای به هنرآنلاین گفت: به هر حال توافقی انجام شده است که قطعاً برای ایران و هنر ایران قابل اهمیت است.

وی در ادامه بیان کرد: یکی از موضوعات قابل بحث بعد از توافق هسته‌ای، ایجاد فضایی برای رشد و تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و هنری کشور است. نوعی اطمینان خاطر برای فعالیت هنرمندان، سیاست‌گذاری‌ها و نحوه اداره سازمان‌های مسوول در حوزه‌های فرهنگی و هنری است. امیدوارم شاهد رشد فضای فرهنگ و هنر در کشور باشیم.
فرهنگ در پایان گفت: قطعاً من هم مانند همه مردم از این توافق خوشحال هستم و آن را یک اتفاق تاریخی مهم می‌دانم.

مسعود رایگان: عقلانیت سرانجام حرف خود را به کرسی نشاند

مسعود رایگان در واکنش به توافق جامع هسته‌ای ایران با کشورهای 1+5 گفت: بهتر است که هیجان زده نشویم و اجازه دهیم این عقلانیت کار خود را پیش ببرد و با تدبیر پیش برویم.

مسعود رایگان هنرمند مطرح عرصه تئاتر،سینما و تلویزیون در واکنش به توافق جامع هسته‌ای ایران با کشورهای 1+5 به خبرنگار تئاتر هنرآنلاین گفت: من بسیار خوشحالم از اینکه آن عقلانیتی که ما مرتب از آن صحبت می‌کردیم حرف خود را به کرسی نشاند.

او ادامه داد: باید به تیم مذاکره‌کننده ایران تبریک گفت که توانست با تدبیر و عقلانیت سرانجام از این مبارزه بین‌المللی که 12سال به طول انجامید سربلند بیرون بیاید. وزیر خارجه ایران ثابت کرد که دیپلماتی برجسته نه تنها مورد وثوق ملت ما بلکه دیپلماتی ایرانی مورد وثوق در جامعه بین‌المللی است و او توانست برخلاف نگاه‌های سطحی و هیجان‌زده‌ای که پیشتر به معضلات موجود در سطوح مختلف دامن می‌زد، در نهایت حرف این عقلانیت را به کرسی بنشاند.

این هنرمند در رابطه با احساسات خود نسبت به این رویداد مهم تاریخی، خاطرنشان کرد: بهتر است که هیجان زده نشویم و اجازه دهیم این عقلانیت کار خود را پیش ببرد و با تدبیر پیش برویم.

منبع : هنر آنلاین