کتاب مردی با باوری بلند روشن , ابعاد زندگی معمارانه کریم پیرنیا

ابعاد زندگی معمارانه کریم پیرنیا کتاب شد

انتشار "مردی با باوری بلند روشن" از سوی نشر یزدا

کتاب "مردی با باوری بلند روشن" که درباره زندگی کریم پیرنیا از معماران نامدار کشور است با پژوهش حسین مسرت از سوی نشر یزدا منتشر شد. به گزارش هنرآنلاین، در این کتاب پس از پیش‌گفتار که آثار و تلاش‌های زنده‌یاد استاد محمدکریم پیرنیا را برشمرده است. خدمات استاد پیرنیا به دانش معماری ایران، جایگاه استاد پیرنیا در عرصه معماری ایران از زبان کارشناسان و دیدگاه‌های استاد پیرنیا درباره هنر و معماری بررسی شده و پایان‌بخش کتاب نیز ارائه تصاویر از استاد پیرنیا و آثار اوست.

حسین مسرت، مولف "مردی با باوری بلند روشن" در یادداشتی بر این کتاب نوشته است: "استاد محمدکریم پیرنیا در خانواده‌ای اصیل که حاصل پیوند استاد میرزا صادق خان نائینی (از دانشمندان نامی نائین) و بانو رحیمی (خواهر محمدصادق خان رحیمی) بود، محمدکریم در 25 شهریور 1299 شمسی در یزد به دنیا آمد. وی نخست راهی دبستان اسلام و سپس مدرسه دولتی یزد شد و آنگاه در دبیرستان ایرانشهر در رشته عملی مدرک متوسطه خود را اخذ کرد.

آنگاه در سال 1319 راهی تهران شد و به رغم پیشرفت خوبی که در ادبیات فارسی داشت، در رشته معماری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران ثبت نام کرد؛ اما هنوز دانشگاه را به پایان نرسانده بود که در اعتراض به شیوه آموزش مدرسان فرانسوی و بی‌توجهی به معماری ایرانی در سال 1324 آن مکان را رها کرد و با عشق و علاقه‌ای که از کودکی به معماری و معماران اصیل ایرانی داشت، به پای تجربه استادان نامی این رشته نشست و درس‌ها و آزموده‌ها را فرا گرفت.

پیرنیا در سال‌های 1332 تا 1350 با طرحی نو نظام مدرسه‌سازی ایران را دگرگون کرد، طرحی که بعدها یونسکو نیز آن را پذیرفت و به کشورهای جهان سوم معرفی کرد. در سال 1344 به وزارت فرهنگ و هنر رفت و پس از تشکیل سازمان ملی حفاظت آثار باستانی راهی آن مکان شد. در طی سال‌های 1344 تا 1376 که مدام با آثار تاریخی ایران سروکار یافت، به ریزه‌کاری‌ها و تجارب معماران ایرانی دست یافت و موفق شد آن‌ها را در مقالات گوناگون خود بازتاباند که حاصل آن تهیه، تدوین و نظارت بر ده جلد کتاب و بیش از پنجاه مقاله در زمینه هنر و معماری ایران است.

معروف‌ترین کتاب‌های وی، "راه و رباط"، "شیوه‌های معماری ایرانی"، "آشنایی با معماری اسلامی ایران" و "هندسه در معماری" است. از کارهای به یادماندنی وی به غیر از تألیف و تدریس معماری، بازیافت مسجد جامع فهرج به عنوان نخستین مسجد اسلامی جهان در سده نخست هجری است. خوشبختانه در سال 1373 به پاس خدمات وی از سوی دانشگاه تهران دکترای افتخاری به او اهدا شد. سرانجام این هنرمند فرزانه که شاعری دلسوخته نیز بود و سال‌ها در محافل گوناگون از ارزش معماری مکتب یزد دفاع می‌کرد در نهم شهریور 1376 رخت به دیار جاوید کشید و بنابر سفارش خودش در شهر یزد (در محل دانشکده معماری یزد) در خاک آرمید."

همچنین محمدحسین دهقان، مدیر نشر یزدا نیز در پیشگفتار کتاب نوشته است: "استاد محمدکریم پیرنیا را به حق باید "پدر معماری نوین ایران" دانست زیرا بر اثر علاقه، هوش و ذکاوت او بود که معماری ایرانی که از اواخر دوره قاجار به راهی کج و بیهوده می‌رفت، توانست با ترسیم برنامه‌ها و پیشنهادهایی آن‌ها را در چهارچوب نظام آموزشی نوین به سرمنزل مقصود برسد. پیرنیا با طرح مسئله اصول پنج‌گانه معماری ایرانی و تقریر کتاب "سبک‌شناسی معماری ایرانی" آموزه‌های سی ساله خود را از معماری سنتی و اصیل ایرانی را در دسترس دانشجویان گذاشت. او با شناختی که از معماری فاخر وارجمند ایرانی داشت با تلفیق آن با نیازهای روز، معماری ایرانی را دوباره زنده کرد و جان داد.

بی گمان اگر نخست در شهری چون تهران و سپس در یزد، دانشکده معماری ایران پا گرفت، به برکت دلسوزی‌ها و علاقه‌مندی‌های او بود که بذر این دانش را او پاشید، زیرا خود او به یکباره دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را در سال 1324 در اعتراض به آموزش خود باختگی در برابر معماری غربی رها کرد  و راهی دانشگاهی شد که استادانش سال‌ها دانسته‌های هنری را از نسلی به نسلی، سینه به سینه منتقل می‌کردند و بدون کاغذ و قلم، هوشمندانه‌ترین طرح‌ها را اجرا می‌کردند، طرح‌هایی که هنوز از پس گذشت صدها سال و دستیابی بشر امروزی به آخرین امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در فهم و اجرای آن متحیر مانده است."

لازم به یادآوری است؛ کتاب "مردی با باوری بلند روشن (زندگی، آثار و افکار استاد پیرنیا)" به قیمت 20 هزار تومان در 80 صفحه در قطع رقعی از سوی نشر یزدا منتشر شده است.