پروژه باغ خور ، اثر آتلیه بابک عبدالغفاری ، رتبه دوم جایزه 2ACAA 2023

در این محتوا با شبکه هنر و معماری ستاوین همراه باشید تا نگاهی به پروژه باغ خور از مجموعه  خانه بابک ، اثر آتلیه بابک عبدالغفاری، برنده جایزه بین قاره‌ای معماری ، منتخب قاره آسیا ، رتبه دوم جایزه 2ACAA 2023 داشته باشیم ... 

خور

سرزمين خورشيد(خور) ، از ديرباز تقلاي تاب آوردن آفتاب گداخته بوده است.

بومی فلات نشين از نخست با دغدغه بنيادينِ مأمن يافتن، از اين گزند مصون نبوده و اين ستيز براي زندگي، نمايانگر هوشياري او از محيط است.

در سویی دیگر تجربه کيفي نوري که بر فلات ايران مي تابد، شالوده فهمي ست از فضا که همواره در پستوي ناخداگاه جمعي اش آرام گرفته و ردپاي آن را از نوع توجه نشانه وارش به آتش و مظاهر نور در عقيده و دين و مناسبت هاي اجتماعي، از ديرباز تا به امروز مي توان ديد.

بنابراين،

معماري سرزمين آفتاب، دافع گرماشدن و مجذوب نور گشتنِ توامان است؛

مرز ظريف حذف حرارت آفتاب از محيط انسان-ساخت در جهت برقراري حيات ، و از سویی استقبال از نور براي برپايي صور خيال است در خرده جهان خرد!

باغ

وهشت ايراني، به مثابه فرشي ست که زير پاي او در قاب پرديس گسترانیده شده و انسان در مرکز ثقل آن سوار بر تخت سنگي،به مثابه شاهي که برآن حکمران است.

مکان او در باغ-بهشت نه خانه است و نه ويلا، بلکه منزلت او، کوشکي ست مشرف بر هشت جهت که بواسطه آن اعلام حضور او را در کانون، می توان قطعي قلمداد کرد،

و دو جهت ديگر؛ زمین و آسمان:

آنچه در قلب زمين است را مسح پا و تن او آگاهي مي بخشد و آنچه خبر از اعلاء دارد، آبي ست آينه وار که آسمان را درون قلب تپنده و جوشان حوضي، به زمين کشيده و بر تختگاه او فرش کرده؛ تا ديگر چيزي را بيرون از باغ -بهشت ش نجوید.

شرح مینیاتور

در این فلات، برهوتِ خشکِ بی-آب-ان به سان جهنمی ست با آتش گداخته که دیوان و ددان، مذاب در کام او می ریزند.در آن دم،آسمان شکاف می خورد و با دو جویبار، دو تحفه را به لطف آب روان بر زمین به ارمغان می بخشد:
یکی آنکه بذرها از زمین سر برون می آورند، نهال می شوند، نهال ها درخت و درختان بوستان و بوستان، سایه سار می سازد
و آن دیگری آب و خاک درهم آغشته می شوند،خشت و گل پدید می آید؛ گِل بر گِل سوار می شود و دیو-ار زاده می شود و دیوار هم به سان درخت سایه می زاید.
پس خیال باشیدن در ظّلِ برین به یمن «دار» و «دیوار» مهر و موم می شود.

زم-ین به چهار طبقه سهم می شود.
آب به سان برکه ای, چهار صفه پلکانی را با رگه های نحیفش طراوت می بخشد و در نهایت به کانون رانده و رام می شود.
تلألؤ آب، راز اعلاء را از خاطرِ زدوده شده پدیدار می سازد.سرّی گشوده می شود و آن هنگام سروی واژگون که ریشه در آسمان دارد، چتر شاخسارش را به سان طاووسی در چهار لایه بر چهار صفه باغ می گسترد.
از میان شاخسار سرو واژگون، دو کوشکِ خاکی بیرون می جهد..آنها روبری هم ایستاده اند،گویی در این خرده جهان باغ، نمایندگان انگره مینو و سپنتا مینو اند تا با هم مراتب توحید نزد اهورامزدا را به جا آورند.و باز در آن بلندی؛ کوشکِ بالا، از خود دو اشکوب رخ می نماید:
اشکوب زیرین به مرام نیک مردان پهلوی، انسان را در مواجه با معنای باغ هم دوش نیاکانش، قبض شده در زهدان زمین، به درون خود رجعت می دهد
و اشکوب بالا به طریقت حکمای اسلامی، او را به مشاهده مبسوط مظاهر بیرونی الله فرا می خواند؛ هشتی ای مبسوط به چهار جهت عالم!
اینک باغ او،به مفهوم «پارادئزا»بر روی زمین گداخته، بهشت ش هست و «وهشت ايراني»، به مثابه فرشي گسترده شده هنگامه ای می سازد و در آن سو اوست در مرکز ثقل باغ، سوار بر تخت سنگي،به مثابه شاهي شاهد ضیافت صور خیال.