برنامه رئیس دوسالانه ونیز برای نجات دادن شهر از فاجعه اقتصادی

برنامه رئیس دوسالانه ونیز برای نجات دادن شهر از فاجعه اقتصادی

هنر وقتی آسیب می‌بیند که پول نباشد

روبرتو چیکوتو که با انبوه برنامه‌ها و آرزوها ریاست دوسالانه معتبر و تاریخی ونیز را بر عهده گرفته بود، در همان گام‌های آغازین به فراگیری گسترده ویروس کرونا خورد و حالا پس از یک سال برنامه‌هایش را مرور می‌کند.

گروه تجسمی هنرآنلاین: بیش از یک سال از حضور تهیه‌کننده نامدار سینمای ایتالیا در دوسالانه ونیز می‌گذرد و در این مدت کوشیده این رویداد مهم و معتبر را جلوه‌ای دیگرگون ببخشد. از جمله کارهای چیکوتو در این ۱۴ ماه می‌توان به منتقل کردن آرشیو ونیز به مجموعه آرسنال، برنامه‌ریزی برای تبدیل کردن دوسالانه ونیز به قطب پژوهشی در حوزه‌های تئاتر، تجسمی، سینما، معماری و موسیقی و سرانجام تلاش برای نجات دادن شهر ونیز از یک فاجعه و بحران اقتصادی اشاره کرد.

پس از یک دهه ریاست و مدیریت بر استودیوهای فیلمسازی چینه‌چیتا در رم، چیکوتو در ژانویه ۲۰۲۰ جانشین آلبرتو باربارا شد که سال‌ها رئیس دوسالانه ونیز بود. او در همان گام اول ناچار شد دوسالانه معماری ونیز را به دلیل شیوع کرونا به تعویق بیندازد و البته دوسالانه‌های سینما، موسیقی و تئاتر را برگزار کرد. هر چند برخی معتقدند پیامدهای مالی ناشی از بحران اقتصادی و رکود و تورم در ادامه می‌تواند دامن هنر به ویژه دوسالانه‌های ونیز را بگیرد.

علاوه بر آن، دنیاگیری ویروس باعث شد درآمد سالانه ۳.۳ میلیارد یورویی صنعت گردشگری ونیز بسیار کاهش یابد و چشم‌اندازی نامطمئن پیش روی این شهر تاریخی بگذارد. جمعیت ونیز که در دهه ۱۹۵۰ حدود ۱۷۵ هزار نفر بود، امروز به ۵۰ هزار نفر رسیده است. برنامه چیکوتو این است که با راه‌اندازی دوره‌های هنری و دانشگاهی پای دانشجویان را به ونیز باز کند و در کنار آن با در اختیار گذاشتن امکانات دوسالانه برای افزایش جمعیت شهر بکوشد.

گام اول برنامه رئیس تازه ونیز، جابه‌جا کردن آرشیو تاریخی هنرهای معاصر شامل پوسترها، کاتالوگ‌ها، عکس‌ها و اسناد و آثار چندرسانه‌ای دوسالانه از نخستین دوره آن در ۱۸۹۵ به آرسنال در مرکز شهر تاریخی ونیز است. دوسالانه ونیز با این کار می‌تواند از بودجه ۲۰ میلیون یورویی دولت برای تبدیل کردن فضای ۸۲۰۰ مترمربعی آرسنال به قطب آرشیو، کنفرانس و سالن‌های دیدار بهره ببرد. به گفته چیکوتو، این برنامه بلافاصله آغاز می‌شود و در دو سال به پایان می‌رسد.

۱۴۰ موسسه هنری عمومی و خصوصی فعال در ونیز از سراسر جهان بازدیدکننده و رابطه‌ای تنگاتنگ با اقتصاد شهر دارند. چیکوتو با اشاره به حیاتی بودن افزایش جمعیت حاضر در ونیز می‌گوید: «از این میراث باید بهره برد؛ نه به عنوان یک مرجع متنی و لفظی بلکه در مطالعات کاربردی با دستاوردهای ملموس.» او در عین حال نگران است که بحران اقتصادی این تلاش‌ها را به بن‌بست برساند: «هنر وقتی ضربه می‌خورد که پول نباشد. مردم که گرسنه باشند، نیت‌های خوب را فراموش می‌کنند.»

رئیس دوسالانه ونیز برای دانشجویان حاضر در شهر هم برنامه دارد و می‌خواهد آنها را درگیر راه‌اندازی پروژه دانشنامه ونیز از یک چشم‌انداز جهانی کند. این متن می‌تواند پایه و اساس مجموعه‌ای از کنفرانس‌های ژئوپلیتیک باشد که وابستگی متقابل تاریخی بین ونیز و دیگر شهرهای جهان را بررسی می‌کنند.

پس از لغو شدن دوسالانه معماری سال گذشته، چیکوتو یک نمایشگاه چهار ماهه با همکاری شش مدیر بخش‌های مختلف ونیز راه انداخت. این شش نفر با استفاده از مواد آرشیوی سراغ تاریخ ۱۲۵ ساله ونیز رفتند و آن را در یک بستر شبکه‌های اجتماعی برای کاربران به نمایش گذاشتند.

او امسال می‌خواهد دوسالانه معماری را بر اساس برنامه اعلام‌شده روز ۲۲ ماه می افتتاح کند. هر چند شاید به دلیل شیوع کرونا و بدتر شدن اوضاع در بخش‌هایی از اروپا و ایتالیا این برنامه با چند هفته تاخیر آغاز به کار کند. به نظر می‌رسد دگرگونی دوسالانه ونیز تا امروز خوب پیش رفته است.