معماری مسجد النبی در گذر زمان

یکی از سه مسجد مهم مسلمانان جهان

معماری مسجد النبی در دورهای مختلف تاریخی دگرگونی‌های فراوانی را به خود دیده است. این مسجد کنار مسجد الحرام و مسجد الاقصی یکی از سه مسجد مهم مسلمانان جهان است. به گزارش گروه معماری هنرآنلاین ، مسجد النبی، در غرب شهر مدینه بنا شده‌است. این مسجد توسط پیامبر اسلام (ص)در سال نخست هجری و در نخستین روزهای ورود به مدینه با همراهی مهاجرین و انصار ساخته شد. معماری مسجدالنبی الگوی اولیه تمای مساجد جهان اسلام است.

دراين رابطه بيشتر بخوانيد:

جلوه معماری پارسی در مسجد امام اصفهان

این مسجد با گذشت زمان و در دوره‌های مختلف تاریخ عربستان، تغییرات زیادی کرده است، از کوچک‌ترین جزییات تا بازسازی کامل مجموعه. آخرین بازسازی در دوران پادشاهی فهد اتفاق افتاد که مساحت مسجد به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت و در نتیجه تعداد بسیار زیادی زائر و نمازگزار را در خود جای می‌دهد. همچنین امکانات و تجهیزات مدرن بسیاری مانند سیستم تهویه هوا به مجموعه اضافه شد. 

معماری مسجد النبی

ساختمان امروزی مسجد النبی شامل یک پلان مستطیلی شکل در دو طبقه و یک نمازخانه عثمانی رو به جنوب است. نمازخانه اصلی کل طبقه اول را اشغال کرده است. محوطه مسجد اکنون ۱۰۰ برابر بزرگ تر از اولین بنای مسجد است که توسط پیامبر(ص) ساخته شد و در حال حاضر بیش از نیم میلیون نمازگزار را در خود جای می‌دهد.

سقف مسجد النبی سنگ فرش است و در آن بیست و چهار گنبد متحرک  وجود دارد. بر روی این گنبدها سوراخ‌هایی ایجاد شده است که نور لازم برای داخل مسجد را فراهم می‌کند. در زمان‌های اوج شلوغی، از بام نیز برای برپایی نماز استفاده می‌شود، به این صورت که ۲۴ گنبد بر روی شیارهای فلزی می‌لغزند و بر روی بخش‌های مختلف سقف سایه می‌اندازند و روشنایی نمازخانه را فراهم می‌کنند. همچنین در این اوقات، حیاط مسجد عثمانی نیز با سایبان‌هایی که به ستون‌ها اضافه شده‌اند، پوشیده می‌شوند.

دراين رابطه بيشتر بخوانيد:

طرح های بازسازی و معماری حرم امام‌ حسین (ع)

دسترسی به پشت بام از طریق راه پله‌ها و پله‌های برقی صورت می‌گیرد. ناحیه سنگفرش شده پیرامون مسجد که به سایبان‌های چادری مجهز شده نیز برای برپایی نماز مورد استفاده قرار می‌گیرد. دیوارها با ردیفی از پنجره‌ها ترکیب شده که در بالای آن‌ها قوس‌های با سبک گوتیک دیده می‌شود. 

شش مناره پیرامونی به بخش الحاقی متصل است و چهار مناره دیگر ساختار عثمانی را قاب می‌کنند.. جبهه شمالی این مسجد رواق‌هایی با فواصل مساوی دارد. اما نماهای شرقی، غربی و جنوبی تنها دو رواق دارند.

 مسجد با سنگ‌ها و مرمرهای رنگارنگ و گران‌قیمت تزیین شده است. ستون‌ها از مرمر سفید با سرستون‌های برنجی تشکیل شده که مقداری از بار قوس‌های نوک‌تیز ساخته شده از سنگ‌های سیاه و سفید را حمل می‌کنند. پایه‌های ستون‌ها دربرگیرنده شبکه‌های تهویه هستند که دمای درون نمازخانه را تنظیم می‌کنند. ستون‌های  مسجد النبی که عبارتند ازستون حرس، ستون وفود، ستون سریر، ستون توبه، ستون مهاجرین، ستون حنانه، ستون مرتجد البلد و ستون تهجد. 

مسجد جدید پیامبر(ص)، مسجد قدیمی را درون خود دارد. این دو بخش به راحتی قابل تشخیص هستند. بخش قدیمی، تزیینات رنگی زیاد و ستون‌های کوچک بسیاری دارد؛ در حالی که بخش جدید در مرمر سفید می‌درخشد و کاملا مجهز به سیستم تهویه است.

در میان بیست و چهار گنبد این مسجد یک گنبد از تمامی گنبدهای دیگر بزرگتر و بلندتر است که این گنبد همان گنبد سبز رنگ پیامبر است. گنبدهای دیگر به یاران پیامبر از جمله ابوبکر، عمر و عثمان تعلق دارند.

دراين رابطه بيشتر بخوانيد:

مدینه‌النبی، معماری اولین مساجد تاریخ اسلام به دست حضرت محمد (ص)

در جنوب شرقی مسجد، ناحیه کوچکی است که روضه نبوی نام دارد و از آرامگاه پیامبر تا منبر او را در بر می‌گیرد که طول آن ۲۲ متر و عرض آن ۱۵ متر است. منبر حضرت محمد (ص) اکنون یک منبر مرمری است که توسط عثمانی‌ها ساخته شده ؛ منبر اصلی بسیار کوچک‌تر و از چوب درخت نخل ساخته شده بود.

پس از توسعه مسجد، در تعداد و محل قرارگیری درب‌های بزرگ مسجد تغییراتی صورت گرفته است. علاوه بر درب‌های دیرینهٔ عاتکه، جبرئیل و شامی دو درب دیگر به آن اضافه شده و در حال حاضر مسجد شش‌ درب دارد.

دراين رابطه بيشتر بخوانيد:

حرم حضرت علی بن موسی‌ الرضا (ع) ، الگوی هنر ایرانی - اسلامی